تنوع ژنتيكي عملكرد و اجزاي عملكرد برخي ژنوتيپ‌هاي عدس (Lens culinaris Medikus.) با استفاده از روش‌هاي آماري چندمتغيره

براي تعيين تنوع ژنتيكي عملكرد، اجزاي عملكرد و صفات مورفولوژيكي، درك روابط بين اين صفات در عدس و شناسايي ژنوتيپ با عملكرد بالا در ايلام، آزمايشي در قالب طرح بلوك‌‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار و 18 ژنوتيپ عدس در سال زراعي 1397-98 اجرا گرديد. صفات مورد بررسي در اين آزمايش تعداد برگ در بوته، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، تعداد دانه در بوته، تعداد گل در بوته، تعداد شاخه فرعي، ارتفاع گياه، روز تا گلدهي، روز تا رسيدگي، وزن100دانه و عملكرد گياه بود. نتايج نشان داد تنوع ژنتيكي قابل‌توجهي براي صفات وزن100دانه، عملكرد دانه، تعداد برگ در بوته، تعداد گل در بوته، ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعي و روز تا رسيدگي وجود داشت. ژنوتيپ Flip 201090L با ميانگين 1463.3 كيلوگرم در هكتار داراي بيشترين عملكرد دانه بود. صفات تعداد دانه در بوته، وزن100دانه، تعداد دانه در غلاف و ارتفاع بوته داراي بيشترين همبستگي با عملكرد دانه بودند. تجزيه خوشه‌اي، ژنوتيپ‌­ها را به پنج گروه تقسيم كرد. در تجزيه به مؤلفه‌هاي اصلي چهار مؤلفه داراي مقادير ويژه بيش از يك بودند و 69.9 درصد از واريانس كل را توجيه كردند. در تجزيه به عامل‌ها صفات مثبت عامل اول شامل تعداد دانه در غلاف، تعداد دانه در بوته، ارتفاع بوته، وزن100دانه، عملكرد دانه و صفات مثبت عامل دوم شامل تعداد دانه در غلاف، تعداد برگ در بوته، تعداد دانه در بوته، ارتفاع بوته و تعداد شاخه فرعي بود. از اطلاعات به‌دست‌آمده مي­توان در جهت اصلاح عملكرد عدس استفاده نمود.