ارزيابي ارتباط چند شكلي در ژن هاي اينترلوكين 2 و 10 با صفات توليد مثلي در گاو هلشتاين

سابقه و هدف: بازدهي توليد مثلي، يكي از مهم ترين صفات موثر بر عملكرد توليدي گاو شيرده محسوب مي‌شود. در پژوهش حاضر، ارتباط چند شكلي نوكلئوتيدي موجود در ناحيه اگزون 6 ژن اينترلوكين 2 و ناحيه اگزون 5 ژن اينترلوكين 10، با صفات توليد مثلي شامل روزهاي باز، فاصله گوساله زايي، فاصله زايش تا اولين تلقيح، طول دوره آبستني، مرده زايي، موفقيت تلقيح و بروز سخت زايي در گاو هلشتاين مورد بررسي قرار گرفت.مواد و روش ها: در پژوهش حاضر، از روش تعيين ژنوتيپ انتخابي براي ارتباط سنجي، دو ژن كانديداي اينترلوكين 2 و 10 با صفات توليد مثلي در گاو هاي هلشتاين استفاده شد. بدين منظور، در گام اول، انتخاب حيوانات بر مبناي داده‌هاي فنوتيپي حد آستانه اي توزيع باقي مانده صفت روزهاي باز مبتني بر مدل هاي آماري مختلط انجام شد. در مدل مورد استفاده عواملي همچون، اثرات سال تولد، سال زايش، فصل زايش، شكم شيردهي به عنوان اثرات ثابت در نظر گرفته شدند و همچنين، اثر حيوان به عنوان اثر تصادفي و مقدار توليد شير، به عنوان كووريت در مدل وارد شدند. در مجموع، تعداد 194 گاو، متشكل از 97 گاو ماده با مقادير باقيمانده كمتر از حد آستانه هاي ميانه و تعداد 97 گاو ماده با مقادير باقي مانده بزرگتر از ميانه انتخاب شدند. سپس، استخراج DNA از نمونه‌هاي خون بر اساس روش نمكي بهينه يافته انجام شد. متعاقباً، واكنش زنجيره اي پليمراز براي تكثير قطعات 172 و 325 جفت بازي به ترتيب از نواحي كد شونده اگزون هاي 6 و 5 ژن ‌هاي اينترلوكين 2 و اينترلوكين 10 با استفاده از آغاز‌گر‌هاي اختصاصي و شناسايي الگوي باندي مختلف در هر دو ژن با استفاده از روش PCR-SSCP انجام شد. ارتباط الگوهاي باندي هر يك از جايگاه هاي ژني با صفات روزهاي باز، فاصله گوساله زايي، فاصله زايش تا اولين تلقيح و طول دوره آبستني با آزمون آماري كاكس و براي صفات مرده زايي، نتيجه تلقيح و سخت زايي آزمون لجستيك استفاده شد.يافته ها: نتايج حاصل از پژوهش نشان داد كه در هر دو جايگاه نشانگري ژن هاي اينترلوكين 2 و اينترلوكين 10 چند شكلي مشاهده شد. در جايگاه اينترلوكين 2، چهار الگو و در جايگاه اينترلوكين 10 ، هفت الگوي مختلف باندي مشاهده شد. همچنين، در جايگاه اينترلوكين 10 الگوي باندي 5 و 6 بيشترين فراواني و الگوي باندي 3 كمترين فراواني را در بين نمونه هاي گروه اول دارا بودند در حالي‌كه، در گروه دوم بيشترين فراواني به الگوي باندي 6 تعلق داشت. در اين جايگاه الگوي باندي 6 بيشترين فراواني را در كل نمونه هاي مورد مطالعه داشت. در جايگاه اينترلوكين 2 در گروه اول، الگوي باندي 1 بيشترين فراواني و الگوي 2 كمترين فراواني را داشت و در كل جمعيت الگوي 4 كمترين فراواني را داشت. نتايج نشان داد كه جايگاه ژني اينترلوكين 2 اثر معني داري روي صفت روزهاي باز (P 0/05) و طول دوره آبستني (P 0/01) داشت و جايگاه ژني اينترلوكين 10 (P 0/01) اثر معني داري بر صفت روزهاي باز، داشت.نتيجه گيري: با توجه به چند شكلي بالاي نواحي مورد مطالعه در جمعيت گاوهاي هلشتاين و ارتباط اين چند شكلي‌ها با صفات توليد مثلي، مي توان با تاييد نتايج با كمك توالي يابي، اين ژن ها در برنامه هاي اصلاح نژادي مد نظر قرار داد.