برآورد پارامترهاي هيدروليكي و انتقال املاح خاك به روش حل معكوس با استفاده از HYDRUS-2D (مطالعه موردي: زهكش حائل دشت قزوين)

سطح بزرگي از اراضي كشور تحت تأثير شوري و ماندابي بوده و اين ميزان رو به افزايش است. در مناطقي كه سفره آب شور و شيرين در مجاورت هم قرار گرفته‌اند برداشت بي‌رويه منابع آب‏زيرزميني موجب افزايش گراديان آب شور به سمت آب شيرين و گسترش شوري مي‌شود. شرايط مذكور در شوره‌زار قزوين واقع در جنوب شرقي اين دشت وجود داشته و اخيراً  باعث گسترش سطح اراضي شور تا 10000 هكتار شده است. براي پيشگيري از گسترش شوري زهكش حايلي به عمق سه متر در منطقه احداث شده كه وظيفه آن پايين انداختن سطح آب زيرزميني شور و خارج ساختن آن از منطقه مي‌باشد. در اين مطالعه به منظور شبيه‌سازي خاك منطقه با نرم‌افزار هايدروس دو بعدي (HYDRUS2D)، پارامترهاي هيدروليكي خاك (رطوبت اشباع خاك، پارامتر مرتبط با عكس مكش در نقطه ورود هوا، پارامتر شكل منحني مشخصه رطوبتي، هدايت هيدروليكي اشباع) و انتقال املاح (پخشيدگي طولي و عرضي املاح) با استفاده از روش حل معكوس تخمين زده شد و مدل مورد واسنجي و صحت‌سنجي قرار گرفت. سپس شاخص‌هاي آماري از جمله ME، NRMSE،   و CRM براي بررسي دقت واسنجي مدل محاسبه شد. نتايج اين شاخص‌ها براي پارامترهاي هيدروليكي و انتقال املاح در مرحله واسنجي به‌ترتيب عبارتند از 0.114، 0.001، 0.7، 0.0005 - و 0.29، 0.067، 0.87، 0.001 -. ميزان اين شاخص‌ها بيانگر دقت مدل در شبيه‌سازي است. هم‌چنين تاًثير ضخامت آبخوان و ميزان تبخير در حل معكوس براي تيمارهاي جداگانه مورد بررسي قرار گرفت و شاخص‌هاي آماري محاسبه شده نشان دادند كه ضخامت آبخوان و تبخير در حل معكوس مدل مؤثرند.