نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهديدهاي شيوع ويروس كوويد- 19 در آموزش عالي از ديدگاه دانشجويان دانشكده علوم تربيتي و روانشناسي دانشگاه تبريز

پيشينه و اهداف: هدف پژوهش حاضر بررسي نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهديدهاي شيوع ويروس كوويد 19 در آموزش عالي از ديدگاه دانشجويان دانشكده علوم تربيتي و روانشناسي بود.روش‌ها‌: پژوهش حاضر از نظر هدف جزو پژوهش هاي كاربردي و از نظر ماهيت پژوهش از نوع توصيفي پيمايشي است. جامعه آماري پژوهش، كليه دانشجويان رشته هاي علوم تربيتي و روانشناسي دانشگاه تبريز و براساس آمار دريافتي از دانشگاه به تعداد 882 نفر بودند. براي تعيين حجم نمونه آماري از جدول كرجسي و مورگان استفاده شد كه بر مبناي آن براي جامعه اي با 882 نفر، تعداد 268 نفر نمونه انتخاب شد. بعد از تعيين حجم نمونه از روش نمونه‌گيري در دسترس براي تكميل پرسش‌نامه ها استفاده شد. براي به‌دست آوردن داده ها از پرسش‌نامه محقق ساخته 79 گويه اي استفاده شد. براي اين منظور، بعد از مطالعه منابع و پيشينه مرتبط با موضوع و مصاحبه با چند نفر از اساتيد و دانشجويان، گويه ها  استخراج شد و در چهار بخش قوت ها (S)، ضعف ها (W)، فرصت ها (O) و تهديد (T) تنظيم شد. روايي محتوايي و صوري پرسش‌نامه براساس نظر خبرگان، به ويژه استاد راهنما و مشاور مورد تأييد قرار گرفت. براي تعيين پايايي پرسش‌نامه نيز از ضريب آلفاي كرونباخ استفاده شد. ميزان پايايي هر چهارمؤلفه قوت، ضعف، فرصت و تهديد بيشتر از 9/0 است كه ميزان پايايي در حد عالي است. براي تجزيه و تحليل داده ها، از روش پيشنهادي حسين، ادنان و حاسين (2014) و  SWOT استفاده شد.يافته‌ها: نتايج نشان داد كه در نقاط قوت، گويه آگاهي‌بخشي به مؤسسات آموزش عالي در راستاي كمبودهاي زيرساختي مجازي با درصد وزن نرمال شده 83/6 در رتبه اول؛ گويه انعطاف‌پذيري در مكان آموزش با درصد وزن نرمال شده 68/6 در رتبه دوم؛ گويه تسهيل دسترسي به مطالب با درصد وزن نرمال شده 58/6 در رتبه سوم؛ در نقاط ضعف گويه عدم امكان دسترسي دانشجويان به امكانات فيزيكي دانشگاه با درصد وزن نرمال شده 35/5 رتبه يكم، گويه عدم كسب تجربه هاي جديدتر و متفاوت كه تنها با حضور در دانشگاه ها صورت مي پذيرد با درصد وزن نرمال شده 29/5 رتبه دوم، گويه كاهش شديد روابط عاطفي در بين دانشجويان و اساتيد بادرصد وزن نرمال شده 92/4 رتبه سوم؛ در فرصت ها، گويه امكان تحصيل براي شاغلين  با درصد وزن نرمال شده 71/5 در رتبه اول؛ گويه فرصت‌هاي جهاني يادگيري براي نسل جديد با درصد وزن نرمال شده 23/5 در رتبه دوم؛ گويه ايجاد سيستم‌هاي آموزش الكترونيكي يكپارچه در قالب محيط‌هاي يادگيري مجازي با درصد وزن نرمال شده 21/5 در رتبه سوم و در تهديدها، گويه آسيب‌هاي جسماني (آسيب چشمي، كمردرد)  با درصد وزن نرمال شده 42/5 در رتبه اول؛ گويه كاهش رابطه بين استاد و دانشجو  با درصد وزن نرمال شده 26/5 در رتبه دوم؛ گويه كاهش تعامل دانشجو با دانشجو با درصد وزن نرمال شده 21/5 در رتبه سوم قرار دارند، در آخر به بررسي عوامل داخلي (قوت و ضعف) و خارجي (فرصت و تهديد) پرداخته شده و راهبردهاي مربوط با قوت فرصت (SO)، قوت تهديد (ST)، ضعف فرصت (WO) و ضعف تهديد (WT) ارائه شد.  نتيجه‌گيري:  با توجه به نتايج به‌دست آمده، بايد نسبت به استفاده بهينه از فرصت هاي فراهم شده براي آموزش مجازي اقدام كرد و به توسعه زيرساخت هاي آموزش مجازي و گسترش محيط يادگيري تعاملي پرداخت تا با بهره گيري از نقاط قوت و فرصت هاي ايجاد شده، آموزش در مسير رو به رشد و مطلوبي قدم بردارد. در اين راستا مي توان با گروهبندي دانشجويان با رعايت پروتكل هاي بهداشتي، بهره‌گيري از ارزشيابي هاي پروژه محور و همچنين جذب منابع مالي براي تقويت زيرساخت ها نقاط ضعف و تهديد ها را كاهش داد.