تجزيه‌و تحليل و مقايسۀ روش‌هاي مرسوم زمين‌مرجع كردن عكس‌هاي هوايي

عكس‌هاي هوايي براي ساليان متمادي، پايه و اساس بسياري از پژوهش‌هاي كاربردي انجام‌شده بر روي منابع سرزمين، ازجمله مطالعات خاك‌شناسي بوده‌اند. هم‌زمان با پيشرفت‌هاي فناوري و ورود سامانه‌هاي اطلاعات جغرافيايي به مطالعات سرزمين به‌منظور تجزيه‌ وتحليل‌هاي جغرافيايي، زمين‌مرجع كردن عكس هوايي در اين سامانه‌ها موردتوجه قرار گرفت. درست و دقيق انجام‌شدن اين فرايند، به‌ دليل ماهيت عكس‌هاي هوايي، اعوجاج و جابه‌جايي پديده‌ها نسبت به موقعيت واقعي آنها بسيار ضروري و مهم است. بر اين اساس، هدف از اين پژوهش، دستيابي به روشي مناسب براي زمين‌مرجع‌ كردن عكس‌هاي هوايي است كه افزون بر ساده و كم‌هزينه‌بودن، با دقت باشد. براي اين منظور، روش‌هاي مرسوم زمين‌مرجع كردن عكس‌هاي هوايي (روش‌هاي تبديل درجۀ اول تا درجۀ سوم، اسپيلاين، تصويري و اصلاح قائم‌سازي) در دو منطقۀ متفاوت ازنظر ناهمواري‌ها (منطقه‌ي هموار شهركرد و منطقه‌ي تپه‌ماهوري چالشتر)، در نرم‌افزار ILWIS3.3 وArcGIS10.7 استفاده و خطاي روش‌هاي مختلف از طريق محاسبۀ شاخص‌هاي كمينه و بيشينه، ميانگين (ME)، انحراف معيار و جذر مربع خطاها (RMSE) تجزيه‌وتحليل شد. نتايج حاكي از آن بود كه براي منطقۀ هموار، خطاي روش‌هاي مختلف، تغييرات كمتري نسبت‌به منطقۀ ناهموار داشت؛ به‌گونه‌اي كه با افزايش ناهمواري‌ها، مقدار خطاي روش‌ها به‌شدت افزايش يافت و نشان‌دهندۀ تفاوت چشمگيري بود. براساس نتايج به‌دست‌آمده، روش اصلاح قائم‌سازي صرف‌نظر از زمان و داده‌هاي موردنياز، دقيق‌ترين روش زمين‌مرجع كردن بود (35 = ME و 38 = RMSE)؛ اما با در نظر گرفتن زمان و داده‌هايي كه براي اين روش لازم بود، روش اسپيلاين مناسب‌ترين روش تشخيص داده شد. در روش اخير نه‌تنها دقت مقبولي وجود دارد، مشكلات روش اصلاح قائم‌سازي را ازجمله نياز به داده‌هاي حاشيه‌اي عكس هوايي و لايۀ مدل رقومي ارتفاع نيز ندارد.