مطالعۀ فساد اداري و محورهاي آن در شهرداري تهران با ارائۀ مدل اكتشافي

بررسي و شناخت علل پديدآورندۀ فساد، فرآيندهاي سازماني و كنش‌هاي اجتماعي موجدۀ آن، شاخص‌ها و پيامدهاي فساد و راه‌هاي مقابله با اين پديده در عرصۀ اداري، ضرورتي جدي و انكارناپذير است. در سطح شهرداري‌ها نيز فساد به‌عنوان يكي از مسائل مهم مديريت شهري شناخته مي‌شود؛ ازاين‌رو هدف از انجام اين پژوهش، دست‌يابي به مدلي براي تبيين محمل‌هاي بروز فساد اداري در شهرداري تهران است. بر اين اساس با رويكرد استقرايي و به روش گراندد تئوري و با ابزار مصاحبۀ نيمه‌ساختاريافته به بررسي پديدۀ پيش‌گفته پرداخته شد. در اين راستا با 30 نفر از مديران و متخصصان موضوع فساد اداري مصاحبه صورت گرفت و بعد از انجام فرآيندهاي كدگذاري باز، كدگذاري محوري و كدگذاري انتخابي، 12 مقولۀ اصلي و 44 محور بروز فساد اداري در شهرداري تهران شناسايي و درنهايت مدل پارادايمي، شرايط علّي، شرايط مداخله‌گر و شرايط زمينه‌اي بروز فساد اداري در شهرداري تهران تبيين شد. محمل‌هاي فساد در دو سطح يعني ساختار سازماني و محيط سازماني و كنشگري بوروكراتيك قابل‌بررسي‌اند. محمل‌ها و محورهاي زمينه‌ساز بروز فساد اداري در شهرداري، همگي حول محور مفهومي كلي‌تر يعني «ساختار سازماني فسادخيز» (كه بستر مناسب را براي بروز اين زمينه‌ها ايجاد كرده است) گرد هم مي‌آيند. ساختار سازماني فسادخيز درنهايت نوعي فرهنگ فساد در شهرداري تهران را پديد آورده كه نتيجۀ آن بازتوليد فساد در بستر سازماني شهرداري تهران است.