بررسي همخواني باليني آزمون ارزيابي فرونتال و آزمون طبقه‌بندي باليني دمانس در مبتلايان به دمانس

سابقه و هدف: با توجه به فزوني تعداد سالمندان و افزايش موارد دمانس، تشخيص زودرس اين اختلال شناختي اهميت ويژه اي پيدا كرده است،زيرا با تشخيص و درمان بهنگام، مي توان سير بيماري را كندتر كرده و كيفيت زندگي بيمار و اطرافيان شان را ارتقا داد. اين مطالعه با هدف مقايسه ميزان هم خواني و قابليت تشخيصي تست هاي { CDR (Clinical Dementia Rating) يا آزمون طبقه بندي باليني دمانس} و FAB(Frontal Assessment Battery)} يا آزمون ارزيابي فرونتال} با {Neuropsychiatric Inventory NPI يا علايم باليني مندرج در فهرست علايم عصبي رواني} انجام شد. مواد و روش ها: : اين مطالعه مقطعي در كلينيك حافظه بيمارستان طالقاني در شهر تهران انجام شد. با نمونه گيري در دسترس افرد بالاي 65 سال سرپايي مراجعه كننده به اين مركز انتخاب شد. ابتدا تست CDR براي آنها انجام شد و 60 فرد مبتلا به دمانس با شدت مختلف (خفيف، متوسط و شديد) به ترتيب نمره يك تا سه را گرفتند. در اين جمعيت دوباره تست بر اساس پرسشنامه FAB انجام و امتيازگذاري شد كه هر چه نمره پايين تري داشتند، شدت اختلال شناختي بيشتر بود. سپس 12 جزء NPI بر اساس پرسشنامه ارزيابي شد. نمره CDR و FAB مقايسه شد و همچنين نمره هركدام با نمره NPI مقايسه شد تا مشخص شود كدام يك از اين دو تست شناختي با علايم باليني تطابق بيشتري دارد. پايايي محاسبه شده براي تست CDR 81 درصد، FAB 88 درصدو NPI 86 درصد بود. داده ها با كمك نرم افزار SPSS نسخه 22 و استفاده از روش هاي آماري با آزمون هاي كاي دو و ضريب همبستگي اسپيرمن تجزيه و تحليل شد. يافته ها: اين مطالعه شامل 60 بيمار مبتلا به دمانس با ميانگين سني و انحراف معيار 7.25± 75.39 بود. 36 نفر از آنها (60 درصد) مونث، 39 نفر (65 درصد) باسواد و 46 نفر (76.7 درصد) مبتلا به بيماري زمينه اي بودند. ميزان هم خواني بين NPI و FAB برابر با 0.64 #8211; و ميزان همخواني بين NPI و CDR برابر با 0.68 به دست آمد (0.001 #62; P) كه نشان دهنده رابطه به نسبت قوي بين NPI با هر دو تست است و هرچه نمره NPI افزايش يابد، شدت اختلال شناختي هم در سطح بالاتري قرار مي گيرد. اين نشان دهنده هم خواني باليني و نبود تفاوت معنادار بين دو تست است. ارتباط معناداري بين نمره CDRو سطح تحصيلات افراد وجود داشت (0.004=P)، اما ارتباط معناداري بين CDR و FAB با جنسيت وجود نداشت ( 0.284=P). نتيجه گيري: هر دو تست CDR و FAB از فوايد باليني (utility) يكساني برخوردار هستند.