نقش هوش اجتماعي در ارتباط بين نظام ارزشي و تفكر جنايي (موردمطالعه: نوجوانان خانواده‌هاي تحت پوشش نهادهاي حمايتي)

زمينه و هدف: بسياري از رفتارهاي هنجارشكني كه در نوجوانان بروز مي‌كند، ريشه در باورهاي نادرست و تفكر جنايي آن‌ها دارد؛ بنابراين با بررسي عوامل مؤثر بر تفكر جنايي، مي‌توان در جهت كاهش اين رفتارها كوشيد. هدف پژوهش حاضر دستيابي به ميزان نقش ميانجي هوش اجتماعي در ارتباط بين نظام ارزشي و تفكر جنايي بود.روش: اين پژوهش ازلحاظ هدف، كاربردي و ازنظر روش، توصيفي از نوع همبستگي و مدل‌يابي معادلات ساختاري بود؛ جامعۀ آماري شامل همۀ دانش‌آموزان دختر و پسر متوسطۀ دورۀ دوم خانواده‌هاي تحت پوشش نهادهاي حمايتي (كميتۀ امداد و بهزيستي) بود كه در سال تحصيلي 98-97 در شهرستان قلعه گنج مشغول به تحصيل بودند؛ ازاين‌بين 319 نفر به‌صورت نمونه‌گيري در دسترس براي شركت در پژوهش انتخاب شدند. داده‌ها با استفاده از پرسش­نامه‌هاي تفكر جنايي، هوش اجتماعي ترومسو و نظام ارزشي شوارتز جمع‌آوري و با استفاده از روش تحليل معادلات ساختاري با كمك نسخۀ 24 نرم‌افزار AMOS و SPSS مورد تجزيه‌وتحليل قرار گرفتند.يافته‌ها: يافته‌هاي پژوهش نشان داد كه نظام ارزش تأثير مثبتي بر هوش اجتماعي (p 0.001, β=0.48)شركت‌كنندگان پژوهش داشته است. هوش اجتماعي (p 0.001, β = -0.69) و نظام ارزشي (p 0.001, β = -0.47) هر دو تأثير منفي بر تفكر جنايي داشتند. همچنين شاخص‌هاي برازش نشان داد كه مدل پيش‌فرض از برازش مناسب برخوردار است و هوش اجتماعي نقش ميانجي را در ارتباط بين نظام ارزشي و تفكر جنايي ايفا مي‌كند. نتيجه‌گيري: براساس يافته‌ها مي‌توان نتيجه گرفت كه هوش اجتماعي در كنار نظام ارزشي، عاملي مؤثر در كاهش تفكر جنايي است؛ بنابراين با تقويت نظام ارزشي و هوش اجتماعي نوجوان با استفاده از برنامه‌هاي فرهنگي و تربيتي كه توسط نهادهاي حمايتي برگزار مي‌شود، مي‌توان از بروز تفكر جنايي و درنتيجه از گرايش به رفتارهاي بزهكارانه در آنها جلوگيري كرد.