اثرات جهت جغرافيايي و ارتفاع از سطح دريا بر فرآيند ترسيب كربن پوشش گياهي مجاور شهر تهران

اهداف: ارتفاع از سطح دريا و جهت‌هاي جغرافيايي در مناطق كوهستاني در فواصل كم تغيير مي‌كنند و بدين شكل پيچيدگي بالايي در فيزيوگرافي منطقه ايجاد مي‌نمايند. با تغيير فيزيوگرافي تغيير در تنوع و ساختار پوشش گياهي و ميزان ترسيب كربن آن نيز ايجاد خواهد شد. اين تحقيق اثر تغييرات ارتفاع از سطح دريا، شيب و جهت دامنه كوهستاني البرز جنوبي در حاشيه شهر تهران بر ميزان ترسيب كربن را مورد بررسي قرار داد. روش‌شناسي: نقشه تنوع فيزيوگرافي و شكل زمين بر اساس مدل رقومي ارتفاع منطقه و با درنظرگرفتن عامل ارتفاع از سطح دريا و تغييرات جهت دامنه و شيب تهيه شد. بر اساس اين لايه اطلاعاتي نمونه برداري از خاك و پوشش گياهي در هر يك از فرم‌هاي فيزيوگرافي به‌صورت ميداني انجام شد. تغيير ميزان دي‌اكسيد كربن خاك و رابطه آن با پوشش گياهي بر مبناي پارامترهاي فيزيوگرافي بررسي شد. يافته‌ها: بررسي نتايج نشان داد كه جهت دامنه، شيب و ارتفاع از سطح دريا رابطه مستقيمي با ميزان ترسيب كربن پوشش گياهي دارد. جهت جغرافيايي غربي و شيب‌هاي كم بيشترين ترسيب كربن را نشان دادند، همچنين با افزايش ارتفاع بدون درنظرگرفتن عامل جهت و شيب مقدار كربن خاك به‌طور معني‌داري روند كاهنده داشت. نتايج حاصل از بررسي كربن آلي ريشه به تفكيك نمونه‌هاي مورد مطالعه نشان داد كمترين مقدار كربن آلي ريشه در گونه Ferula stipa مشاهده شد و بيشترين مقدار كربن آلي ريشه در گونه Ferula psathyrostachys بود. نتيجه‌گيري: ارتفاع از سطح‌دريا، شيب و جهت جغرافيايي دامنه‌ها بر ميزان ترسيب كربن اثرگذارند. شرايط آلايندگي هوا و تغييرات آب و هوايي (تغييرات دما و بارندگي در آن محسوس باشد)، مي‌تواند بر چرخه ترسيب كربن اثر منفي داشته باشد. اين تاثير به‌طور ويژه بر دامنه‌هاي جنوبي و شرقي بيشتر خواهد بود.