تجزيه و تحليل ژنتيكي ناحيه D-loop توالي DNA ميتوكندري در بيماران ايراني مبتلا به پوليپوز آدنوماتوز خانوادگي: يك مطالعه مورد-شاهدي

زمينه و هدف: پوليپوز آدنوماتوز خانوادگي (Familial adenomatous polyposis; FAP) يك اختلال ارثي و شكل نادري از سرطان كولوركتال است. اين بيماري در هر دو جنس به طور مساوي ظاهر مي‌شود و بروز آن بيشتر در دهه دوم يا سوم زندگي است. جهش‌ها و تغييرات ژنوم ميتوكندري مخصوصاً در ناحيه D-loop با انواع تومورهاي انساني گزارش شده است. اما نقش دقيق اين جهش‌ها در بيماري‌زايي و پيشرفت تومورها هنوز مشخص نيست. هدف مطالعه حاضر تعيين وقوع جهش‌هاي نوكلئوتيدي mtDNA در ناحيهD-loop  و به ويژه در جايگاه‌هاي بسيار متغير (Hypervariable region; HVR)، در بيمارانFAP  است. مواد و روش‌ها: در اين مطالعه مورد-شاهدي، 56 بيمار FAP از نظر وجود جهش در ناحيهD-loop  ميتوكندري با استفاده از تكنيك‌هاي Touchdown PCR، پلي‌مورفيسم كنفورماسيون تك رشته‌اي (Single-stranded conformation polymorphism; SSCP) و آناليز تعيين توالي بررسي شدند. از آناليز آماري فيشر براي يافتن ارتباط آماري اين تغييرات نوكلئوتيدي با بيماري FAP استفاده شد. يافته‌ها: 19 تغيير نوكلئوتيدي در ناحيهD-loop  ژنوم ميتوكندري بيماران مبتلا به علائم FAP شناسايي شد. دو مورد از اين تغييرات نوكلئوتيدي (C16335T و C16352T) جديد بودند و قبلاً در هيچ بيماري گزارش نشده بودند. نتايج آناليز‌ آماري جهش‌هاي مشاهده شده، تفاوت آماري مهمي را در بين گروه بيماران و گروه كنترل نشان داد (05/ 0P ). نتيجه‌گيري: يافته‌هاي اين مطالعه همبستگي مثبت جهش‌هاي mtDNA در ناحيهD-loop  در تمام موارد FAP در مقايسه با گروه‌هاي كنترل همسان نشان‌ مي‌دهد. بنابراين، جهش در توالي‌هاي غيركدكننده ميتوكندري ممكن است با تأثير بر فرآيند بيان ژن‌هاي ميتوكندريايي منجر به توليد پروتئين‌هاي معيوب در زنجيره تنفسي شوند.