تحليل مكاني ناهنجاري تغييرات شوري خاك استان فارس در اثر بارش‌هاي سنگين بهاره

شوري خاك يكي از عوامل كاهنده بهره‌وري زمين بوده كه به‌شدت تغييرپذير است. ازاين‌رو براي مديريت بهينه منابع خاكي پايش شوري خاك، تغييرات زماني و تحليل فضايي آن ضروري است. هدف از اين پژوهش استخراج شوري سطح خاك باقدرت تفكيك مكاني بالا در استان فارس و تحليل مكاني اثر بارش‌هاي سيلابي فروردين‌ 1398 بر آن است. در اين راستا، با استفاده از تصاوير ماهواره‌اي لندست 8 و GDVI و به‌وسيله الگوريتم برنامه‌نويسي شده در سامانه گوگل‌ارث اينجين (GEE)، نقشه‌هاي شوري خاك استخراج و در پنج كلاس طبقه‌بندي و تحليل شد. شاخص‌هاي صحت‌سنجي جذرمربع خطا و ضريب همبستگي به‌ترتيب 0/331 و 0/59 نشان از صحت مناسب نقشه‌هاي مستخرج شده دارد. نتايج نشان داد كه شوري خاك از  7/01 تا 53/63 به 6/35 تا 47/9 پس از بارش‌هاي سيلابي تغيير پيدا كرده است. بيش‌ترين تغييرات مربوط به طبقة شوري كم با 19 درصد و كم‌ترين تغييرات مربوط به طبقه بسيار شور با مقدار 3 درصد است. مقدار ناهنجاري بين 0/8 و 0/9- دسي‌زيمنس بر متر در مركز استان اطراف درياچه‌هاي بختگان و طشك و ارتفاعات غربي استان افزايشي بوده و در جنوب و شرق استان كه شوري خاك بيش‌تري داشته‌اند، شامل شهرهاي لار، اوز و اهل ميزان شوري خاك كاهشي بوده است. مناطق با شوري كم‌تر سهم ناهنجاري مثبت بيش‌تري را به خود اختصاص داده‌اند. آماره 0/9902 شاخص موران خودهمبستگي مكاني ناهنجاري شوري خاك و خوشه‌اي بودن تغييرات را نشان داد. با استفاده از نتايج و روش اين پژوهش مي‌توان به‌راحتي مناطقي كه در معرض تغييرات شوري خاك در اثر بارش‌هاي سنگين قرار دارند شناسايي و پايش نمود و در برنامه‌ريزي‌هاي محيطي براي پياده‌سازي اقدامات پيشگيرانه مورد استفاده قرار داد.