درمان سردرد پس از بي‌حسي نخاعي بعد از عمل جراحي سزارين: مرور روايتي بر مقالات كارآزمايي باليني انجام شده در ايران

مقدمه: سردرد، يكي از مشكلات شايع پس از بي حسي نخاعي بعد از عمل جراحي سزارين مي باشد. روش هاي مختلف دارويي مختلفي براي درمان سردرد پس از بي حسي نخاعي پيشنهاد شده است. مطالعه حاضر با هدف بررسي سردرد پس از بي حسي نخاعي بعد از عمل جراحي سزارين، به‌صورت مرور روايتي بر مقالات كارآزمايي باليني انجام شده در ايران صورت گرفت.روش‌كار: در اين مطالعه مروري نقلي (روايتي) جهت يافتن مقالات مرتبط، پايگاه هاي اطلاعاتي فارسي زبان SID، Magiran و موتور جستجوگر Google Scholar با كليد واژگان فارسي شامل: سردرد، بي‌حسي نخاعي و سزارين و پايگاه هاي انگليسي زبان PubMed، Web of Science وScopus  با كليد واژگان PDPH،Spinal Anesthesia وCesarean section  بدون محدوديت بازه زماني مورد جستجو قرار گرفتند.يافته ها: در اين مطالعه مروري نقلي، 29 مقاله مورد بررسي قرار گرفت. مطالعات جستجو شده در بازه زماني بين سال‌هاي 2022-2007 بود. داروهاي مورد بررسي شامل: پره‌گابالين، گاباپنتين، تئوفيلين، اندانسترون، آمينوفيلين، دگزامتازون، كافئين، مانيتول، استامينوفن وريدي (پاراستامول)، نرمال سالين، پروپوفول و هيدروكورتيزون بود. از بين داروهاي مورد بررسي، دگزامتازون بيشترين اثربخشي را در كنترل PDPH و بعد از آن اندانسترون بيشترين اثر را بر روي كاهش و كنترل PDPH داشته است.نتيجه گيري: مطالعه حاضر شواهد مناسبي در زمينه مؤثر بودن داروهاي مورد بررسي در مطالعات را نشان داد. به‌‌نظر مي رسد تمامي داروهاي مورد بررسي را بتوان به‌‌عنوان درمان سردرد پس از بي حسي نخاعي در زنان تحت عمل جراحي سزارين استفاده نمود؛ با اين حال از بين داروهاي مورد بررسي با توجه به اينكه در مورد داروي دگزامتازون مطالعات بيشتري نسبت به ساير مطالعات صورت گرفته است و همچنين اثربخشي بيشتري در مطالعات داشته است، به‌نظر مي رسد مي تواند انتخاب مناسب‌تري براي پيشگيري از سردرد پس از بي حسي نخاعي در زنان سزاريني باشد.