بازتابندگي شكل شعر معاصر عربي در ترجمه فارسي (بررسي ترجمه شعر ادونيس براساس نظريه اومبرتو اكو)

شكل مصرع‌بندي شعر معاصر براساس هيچ قالب از پيش‌تعيين‌شده‌اي نيست و اين شاعر است كه ساختار نوشتاري آن را براساس معاني مدنظرش طراحي مي‌كند. در نشانه‌شناسي فرهنگي اومبرتو اكو، مي‌توان تصاوير و اشكال را در قالب «سبك‌پردازي» و «ابداع» بررسي كرد. مقاله حاضر با رويكرد توصيفي - تحليلي و با تكيه به آراي نشانه‌شناسانه اومبرتو اكو به بررسي بازتابندگي شكل شعر معاصر عربي در ترجمه فارسي پرداخته است. داده‌هاي پژوهش از مجموعه «الكتاب: گذشته‌ مكان اكنون» (1398) انتخاب شده كه ترجمه اميرحسين الهياري از «الكتاب: أمس المكان الآن» ادونيس است. شكل نوشتاري و قالبي كه ادونيس براي نگارش اشعار در «الكتاب» انتخاب كرده است، دربردارنده معاني فراواني است و در خدمت معاني متن شعري قرار گرفته است. نتايج پژوهش حاكي از آن است كه ادونيس با نگارش «الكتاب» به شيوه يك نسخه خطي و استفاده از هنجارگريزي در شكل نوشتاري، دست به ابداع و سبك‌پردازي زده است. الهياري در موارد زيادي موفق به انتقال اين دو شيوه توليد نشانه به متن مقصد نشده است. گاهي نيز به‌منظور انتقال بهتر محتواي شعر در شكل متن مقصد به توليد ابداع‌ها و سبك‌پردازي‌هايي پرداخته است كه در شعر اصلي به‌كار نرفته‌اند.