ارزيابي و رتبه‏‌بندي استان‏‌هاي كشور براي گردشگري پرندگان در مقصدهاي تالابي

ايران به لحاظ تعداد كل گونه‌‏ها و گونه‏‌هاي بومي با برخي كشورها قابل مقايسه نيست. ليكن تنوع بومگاني آن، كه متأثر از سه منطقۀ زيست ‏جغرافيايي كلان جهان (پالئاركتيك، آفريكن، اورينتال) است، در تمام فصول جاذبه‌‏هايي را براي پرنده‏‌نگراني از سراسر جهان فراهم مي‌‏آورد. بيشترين گونه‏‌ها را در ايران پرندگان متكي به تالاب‏‌ها تشكيل مي‏‌دهند و با توسعۀ گردشگري پرندگان، همسو با اهداف توسعۀ پايدار، مي‏توان در حفاظت از تالاب‏‌ها و درآمدزايي براي جامعۀ محلي نيز مؤثر بود. در ايران، 41 نوع از 42 نوع تالاب مشخص‌‏شده در كنوانسيون رامسر، 105 زيستگاه مهم پرندگان از 391 زيستگاه خاورميانه و 555 گونه پرنده يافت مي‌شود كه نشان‌‏دهندۀ ظرفيت توسعۀ اين نوع گردشگري است. هدف از اين پژوهش ظرفيت‌‏سنجي گردشگري پرندگان در محدودۀ جغرافيايي كشور ايران از راه شناسايي عوامل مؤثر در انتخاب مقصد گردشگري پرندگان و وزن دهي و  رتبه بندي و تهيۀ نقشه‌‏هاي پهنه‌‏بندي است. وزن‏‌دهي معيارهاي انتخاب مقصد با روش سوآرا و رتبه‌‏بندي مقاصد با فن تاپسيس انجام شده است. در رتبه‌‏بندي براساس عامل اهميت گونه‌ه‏اي، استان‏‌هاي گلستان، گيلان، مازندران، سيستان و بلوچستان، فارس، هرمزگان و خوزستان، براساس عامل تنوع گونه‌ه‏اي، خوزستان، هرمزگان، سيستان و بلوچستان، فارس، مازندران، گلستان و تهران، براساس عامل دسترسي به زيستگاه‌‏هاي تالابي، آذربايجان غربي و هرمزگان، براساس عامل اهميت دسترسي به راهنماهاي محلي پرنده‌‏نگري، تهران، كردستان، آذربايجان غربي و بوشهر و مجموع عوامل مؤثر در انتخاب مقصد، آذربايجان غربي و هرمزگان بالاترين رتبه را داشتند.