مطالعه ارتباطي در سطح ژنوم صفات گياهچه‌اي در ارقام گندم نان تحت شرايط نرمال و تنش شوري

به‌منظور شناسايي مكان هاي ژني كنترل‌كننده صفات مورفو-فيزيولوژيك گياهچه در 88 رقم گندم نان، آزمايشي در شرايط نرمال و تنش شوري 120 ميلي مولار (معادل 12 دسي زيمنس بر متر)، در قالب طرح آلفا لاتيس ساده در گلخانه دانشكده كشاورزي دانشگاه اروميه در سال زراعي 1400-1399 انجام شد. صفات ميزان كلروفيل a، b و كل، كا روتنوئيد، پرولين، وزن ‌تر و خشك گياهچه، طول گياهچه، محتواي نسبي آب برگ (RWC) و غلظت يون‌ها (سديم، پتاسيم و نسبت پتاسيم به سديم) اندازه‌گيري شدند. پس از ژنوتيپ‌سنجي به‌وسيله توالي‌يابي با فنّاوري Ion Torrent و حذف SNPهايي با بيش از 20 درصد داده گمشده و فراواني آلل جزئي كمتر از 5 درصد، تعداد 5869 SNP شناسايي شد. بر اساس نقشه يابي ارتباطي با روش مدل خطي مخلوط (MLM) براي شرايط نرمال در مجموع 25 ارتباط نشانگر-صفت (MTA) شناسايي شد. ژنوم A بيشترين و ژنوم D كمترين تعداد MTA را به خود اختصاص دادند. در بين صفات مورد بررسي در شرايط نرمال، كلروفيل a بيشترين تعداد MTA را روي كروموزوم هاي 1A، 3B، 3D، 5B و 7A نشان داد و براي شرايط تنش شوري 21 MTA شناسايي شد كه ژنوم B بيشترين تعداد MTA و ژنوم D كمترين تعداد MTA را به خود اختصاص دادند. براي وزن ‌تر گياهچه پنج MTA شناسايي شد كه روي كروموزوم هاي 4A و 6B قرار داشتند. نتايج پژوهش حاضر، اطلاعات ارزشمندي در ارتباط با مكان هاي ژني مرتبط با صفات مورد مطالعه ارائه مي دهد كه مي توان پس از تأييد در جمعيت هاي دو والدي و آزمايش‌هاي تكميلي، در برنامه هاي به نژادي گندم در گزينش به كمك نشانگر از اين يافته‌ها استفاده نمود.