تحليل عوامل موثر بر ظرفيت سازي روستائيان جهت كاهش اثرات خشكسالي با رويكرد آينده پژوهي مطالعه موردي: شهرستان زنجان

خشكسالي طي ساليان گذشته آسيب هاي زيادي به بخش كشاورزي و جامعه روستايي وارد كرده است. در دهه اخير، رويكرد مقابله با شرايط و رخدادهاي طبيعي جاي خود را به كنار آمدن و زندگي كردن با آنها داده است. يكي از عوامل موثر در كاهش اثرات خشكسالي ظرفيت سازي روستائيان جهت مقابله با خشكسالي مي باشد. هدف اين تحقيق ارائه سناريوهاي تاثيرگذار بر ظرفيت سازي روستائيان جهت كاهش اثرات خشكسالي مي باشد. نوع تحقيق در اين بررسي كاربردي و از نظر ماهيت توصيفي، تحليلي مي باشد. جامعه آماري پژوهش حاضر را دو گروه تشكيل داده اند كه گروه اول 30 نفر از استادان، متخصصان و كارشناسان مرتبط با موضوع پژوهش و گروه دوم را نخبگان روستايي و دهياران و اعضاي شوراي اسلامي روستا تشكيل مي دهند. روش گردآوري اطلاعات كتابخانه اي و ميداني (پرسشنامه، مصاحبه) صورت گرفته، و براي تجزيه و تحليل اطلاعات تحليل ساختاري و با استفاده از نرم افزار ميك مك استفاده شده است. يافته ها نشان مي دهد، . از ميان 36 شاخص بررسي شده ، تمايل به استفاده از راهكارهاي گذشتگان جهت كاهش اثرات خشكسالي و تمايل به تغيير الگوي كشت به گياهان مقاوم به خشكي بيشترين تاثير را بر ظرفيت سازي روستاييان در جهت كاهش اثرات خشكسالي داشته است . با توجه به رتبه هاي به دست آمده از تاثير گذاري مستقيم و غير مستقيم متغيرها همه 36 عامل كليدي تاثير گذار ، هم در تاثيرات مستقيم و هم تاثيرات غير مستقيم وجود دارد. به عبارتي ديگر بررسي روابط غير مستقيم عوامل مختلف نشان مي دهد كه تمام عوامل در تاثيرات مستقيم با اندكي تغيير در رتبه انها عينا در تاثيرات غير مستقيم تكرار شده اند. بر اين اساس مي توان پيشنهاداتي را به اين صورت بيان كررد: استفاده از ظرفيت هاي موجود مثل توسعه صنايع تبديلي ، متنوع سازي شغل و معيشت روستاييان، تقويت كارآفريني، فراهم كردن يارانه و تسهيلات اعتباري كم بهره، ارائه خدمات حمايتي و تقويت صندوق هاي اعتباري.