بازشناسي اصول ايجاد حس معنويت در بافت پيرامون فضاهاي مذهبي در شهر شيراز با تكيه بر مفهوم سلسله مراتب

يكي از مفاهيمي كه در ساختار فضايي و كالبدي شهرهاي معاصر بسيار كم رنگ شده ، مفهوم سلسله مراتب است. اين مفهوم كه برگرفته از مباني فلسفي و عرفان اسلامي است، از جمله عواملي است كه مي تواند باعث القاي حس معنويت و قداست در مكان ها گردد. بنابراين شناخت بن مايه هاي حس معنويت از طريق مفهوم سلسله مراتب و استفاده از آن ها در برنامه ريزي فضايي شهر شيراز، هدفي است كه اين پژوهش در پي دستيابي به آن است. با اين توضيح تحقيق حاضر در پي تحليل نقش مفهوم سلسله مراتب در شكل گيري بن مايه هاي حس معنويت در بافت پيرامون فضاهاي مذهبي است. در اين پژوهش، حس معنويت در بافت پيرامون فضاهاي مذهبي متغير مستقل و انواع سلسله مراتب به عنوان متغير وابسته مورد بررسي قرار مي گيرد. روش مورد استفاده در اين تحقيق از نوع توصيفي – تحليلي مبني بر مطالعات كتابخانه اي و پژوهش ميداني است كه در بخش مباني نظري با تكيه بر اسناد موجود، به استخراج بن مايه هاي حس معنويت پرداخته و در بخش ميداني با استفاده از پرسش نامه مستخرج از بخش نظري، به تحليل ميزان و چگونگي نمود بن مايه هاي حس معنويت بر اساس سلسله مراتب موجود در بافت پيرامون فضاهاي مذهبي پرداخته است. نمونه هاي موردي در اين تحقيق، بافت پيرامون آستان مقدس شاه چراغ، مسجد صاحب الزمان و حسينيه ثارالله در شهر شيراز و جامعه آماري 15 نفر از استفاده كنندگان هر يك از اين بافت ها است. نتايج تحقيق نشان داد كه بن‌مايه‌هاي جهت‌گيري، گذرگاه و نظم هندسي بيشترين تاثير را در شكل گيري احساس حس معنويت در بافت پيرامون فضاهاي مذهبي بر عهده دارند كه اين نتيجه مي تواند در طراحي فضاهاي شهري به ويژه بافت پيرامون فضاهاي مذهبي در شهرها مورد توجه طراحان و برنامه ريزان قرار گيرد.