اثر بلاياي طبيعي(سيل) بر تقاضاي گروه هاي خوراكي و غيرخوراكي خانوار با استفاده از سيستم تقاضاي EASI

پديده‌هاي ناگوار طبيعي چند قرن اخير نمود زيادي يافته و در دسته چالش‌هاي اساسي زيست‌محيطي جهاني قرار گرفته است كه پيامدهاي اقتصادي- اجتماعي فراواني براي كشورها دارد، به طوري كه شواهد بسياري نشان مي‌دهد كه بلاياي طبيعي اثرات منفي قابل توجهي بر بازدهي محصولات كشاورزي و امنيت غذايي بر جاي مي‌گذارند. بلاياي طبيعي مي‌توانند درآمد، بودجه، ميزان توليدات كشاورزي، دستمزد و اشتغال را تحت تأثير خود قرار داده و در نهايت اثر منفي بر تقاضا بر جاي بگذارند كه اين پديده، سبب عدم پاسخگويي به نيازهاي افراد شده و مشكلات متعددي بر سلامتي افراد وارد مي‌كند. ايران نيز يكي از مناطق بلاخيزي است كه اغلب اين بلاياي طبيعي خسارات زيادي براي آن ايجاد نموده است و اين حوادث ناگوار طبيعي بسته به شدت و مدت زمان وقوع، مي‌توانند تأثيرات متفاوتي بر تقاضاي افراد داشته باشد. از اين رو، انجام مطالعات در سطح خرد، به ايجاد شواهد تجربي در مورد اثرات بلايايي بر تقاضاي خانوار به منظور كنترل اثرات منفي آن‌ كمك مي‌كند. به همين علت، اين مطالعه به بررسي اثر سيل بر تقاضاي گروه‌هاي خوراكي و غيرخوراكي در ايران طي سال‌هاي 1398- 1397مي‌پردازد. بدين منظور از داده‌هاي طرح هزينه و درآمد خانوار مركز آمار ايران و مدل سيستم تقاضاي EASI استفاده شده است، كه اين داده‌ها، شامل اطلاعات خانوار شهري و روستايي، نشان مي‌دهد خانوارها در استان‌هايي كه شوك‌هاي ناشي از سيل را تجربه مي‌كنند، تقاضاي گروه‌هاي خوراكي، سوخت و روشنايي و هتل و رستوران را به علت محدوديت بودجه‌اي خانوارها در پي كاهش سطح زيركشت كشاورزي، از بين رفتن محصولات كشاورزي و كاهش درآمد، كاهش مي‌دهند.  اين در حالي است كه تقاضاي گروه‌هاي بهداشتي خود را به‌دليل افزايش پيامدهاي منفي سيلاب بر سلامت جسمي و روحي و نياز به درمان آن‌ها، افزايش مي‌دهند. همچنين، تقاضاي لوازم خانگي نيز افزايش مي‌يابد، چراكه اين لوازم در جريان سيلاب‌ها نابود مي‌شوند و پس از اين پديده خانوارها بايستي دوباره آن‌ها را خريداري كنند. به علاوه، سيل اثر مثبت و معناداري بر تقاضاي حمل و نقل دارد.