عنوان مقاله :
از ساخت مفهومي به ساخت روايي خوانشي نو از كليله و دمنه با رويكرد روايتشناسي ساختگراي متأخر
پديد آورندگان :
دهقانيان ، جواد دانشگاه شيراز - دانشكدۀ علوم انساني - گروه زبان و ادبيات فارسي , صياد كوه ، علي اكبر دانشگاه شيراز - دانشكدۀ علوم انساني - گروه زبان و ادبيات فارسي , نوروزي ، اسدالله دانشگاه هرمزگان - دانشكدۀ علوم انساني - گروه زبان و ادبيات فارسي
كليدواژه :
كليله و دمنه , ساخت مفهومي , ساخت روايي , گزينش بابها , گروه نخبه , نهاد قدرت
چكيده فارسي :
دلايل برزويه، نويسندۀ كليله و دمنه در «گزينش داستانها»، «انتخاب عنوان اثر» و «چگونگي تدوين» و ايجاد رابطۀ طولي ميان بابها از موضوعات و پرسشهايي است كه با وجود اهميت فراوان، كمتر به آنها توجه شده است. مسئلۀ پژوهش اين است كه آيا برزويه در انتخاب موارد يادشده و ساماندهي روايت اين اثر، معيارهايي را در نظر داشته يا از سر تفنن و تصادف، داستانهايي را برگزيده است. اگر فرض منطقي گزينش هدفمند را بپذيريم، با چشمانداز تازهاي از اهداف و معيارهاي گزينش مؤلف مواجه ميشويم. هدف برزويه از انتخاب و تنظيم هشت باب اصلي متن، حل «جدال تاريخي نهاد قدرت و طبقۀ نخبه» بوده است. براساس فرضيۀ پژوهش، بابها بهصورت هدفمند گزينش و تدوين شده و برخلاف تصور اوليه، ميان بابها و عنوان كتاب رابطهاي معنادار برقرار است. علاوه بر اين، ميان ساخت مفهومي و ساخت روايي اين بابها پيوند منسجم برقرار است. برپايۀ اين فرضيه، روايت در كليله و دمنه نظام سلسلهمراتبي دارد؛ بدين معنا كه كل اثر را نبايد بهشكل كنوني (بهصورت بابهاي مجزا و بيارتباط با عنوان)، بلكه بايد بهمثابۀ رمان يا روايت بلند در نظر گرفت. هر باب فصلي مستقل و در عين حال مرتبط با نظام كليتر است كه با اهداف گفتماني مؤلف همخواني دارد. دو هدف عمدۀ مؤلف: «تربيت نهاد قدرت» و «سازواري ميان اين نهاد و گروه نخبه»، اجزاي اين روايت بلند را به هم متصل و رابطۀ طولي ميان بابها را مشخص و برقرار ميكند.
عنوان نشريه :
روايت شناسي
عنوان نشريه :
روايت شناسي