مديريت پايدار زمين شهري در چارچوب الگوي حكمروائي يكپارچه زمين شهري (مطالعه موردي: ايران و شهر گرگان)*

زمينه و هدف: امروزه حكمروايي‌زمين به عنوان كارآمدترين شيوه‌ اداره‌ مسايل زمين مطرح شده‌است؛ پژوهش حاضر با قبول زمين به‌عنوان يك منبع و كالاي محلي در سطوح شهري، سطح محلي را شايسته ترين نهادِ رسميِ تحت لواي دولت مركزي براي مديريت آن مي‌داند. اين پژوهش به واكاوي وضعيت مديريت زمين شهري در ايران و معرفي الگوي پيشنهادي جديد با عنوان الگوي حكمروايي يكپارچه زمين شهري در جهت كارآمدي آن پرداخته‌است. روش بررسي: اين پژوهش با استراتژي استقرائي و تركيبي از روش‌هاي كمي و كيفي در سه سطح فضايي (ايران، استان گلستان و شهر گرگان) ارائه مي گردد. جامعه آماري نيز نهادهاي اصلي متولي حوزه زمين شهري و مراجعه كنندگان به آنها در سال 1398 مي‌باشد. گردآوري داده‌ها از روش‌هاي اسنادي و ميداني و براي تحليل داده ها از مدل اسپيرمن با  نرم افزار آموس و روش سوات و ماتريس برنامه ريزي راهبردي كمي((QSPM استفاده گرديد. يافته ها: ترتيبات نهادي ناكارآمد، نبود يكپارچگي (افقي و عمودي) نهادهاي مرتبط با زمين به حكمروايي ضعيف زمين و كارايي اقدامات دامن مي زند. تحليل‌ها نشان دادند متغير مستقل يكپارچگي توافق‌گرا بيشترين مجموع تاثيرات را بر متغير وابسته دارد و الگوي پيشنهادي پژوهش(حكمروايي يكپارچه زمين شهري) و مديريت پايدار زمين شهري از نظر آماري رابطه معني دار دارند. بحث و نتيجه گيري: نتايج نشان داد كه مديريت زمين شهري در ايران متمركز، بسته و ناكارآمد است كه سطوح محلي بصورت كارگزار عمل ميكند. در نهايت الگوي حكمروايي يكپارچه زمين شهري مبتني بر تدوين چشم‌انداز مشخص فرانهادي و سياست راهبردي يكپارچه فرانهادي با هماهنگي و اجماع گرايي تمام متوليان وبازيگران با تفويض بخشي از اختيارات دولت به پايين‌ترين سطح نهادهاي محلي به همراه ظرفيت‌سازي هاي لازم پيشنهاد گرديد.