بررسي زيست محيطي تخريب اراضي در مقياس حوزه آبخيز رودخانه طالقان با رويكرد كمي

زمينه و هدف: تخريب اراضي يا تخريب سرزمين به عنوان يك چالش و معضل مهم جهاني است كه در نهايت منجر به بياباني شدن و گسترش پهنه بيابان‌ها به ويژه در مناطق با شرايط اقليمي خشك، نيمه خشك و نيمه مرطوب، مي‌شود. فقر ونبود امنيت غذايي، توأم با رخداد خشكسالي‌هاي شديد و ساير شرايط نا مناسب آب و هوائي كه موجب وارد شدن فشار بيش از حد به اكوسيستم‌هاي شكننده و منابع طبيعي پايه(آب، خاك و گياهان)، در چنين مناطق و نواحي شده و باعث تهي شدن منابع حياتي مي‌شود. هدف از اين مطالعه شناسائي مشخصه‌ها و معيار‌هاي هر يك از پارامتر‌ها وعوامل اعم از طبيعي و انسان زاد موثر بر تخريب اراضي ميباشد تا بتوان اقدام به برنامه ريزي جهت مديريت آنها در راستاي حفظ و احياي منابع زيست محيطي نمود.روش بررسي: در اين پژوهش با استفاده از داده هاي ادواري سنجش از دور، سامانه هاي اطلاعات جغرافيائي،مشاهدات و اندازه گيري هاي ميداني و روش هاي آماري بكارگرفته شده و از مدل كمي براي برآورد نتايج استفاده شده است.يافته ها : با استناد به نتايج بدست آمده، مي توان گفت تخريب اراضي در مقياس حوزه آبخيز سد طالقان تابعي از شش عامل: شيب زمين، خصوصيات زمين شناسي سطحي(واحدهاي سنگي)، خصوصيات خاك، رخساره‌هاي فرسايش خاك توسط آب، حفاظ روي زمين و كاربري اراضي است.از بين عوامل موثر بر تخريب اراضي شاخص ميزان حفاظ روي زمين با وزن 0.20 بيشترين تاثير را بر تخريب اراضي داشت.بحث و نتيجه گيري : مدل ارايه شده ميتواند به عنوان مدلي كارآمد در تعيين مكاني نرخ (شدت)و گستره تخريب اراضي در مقياس حوزه آبخيز جهت شناسايي دقيق سايت هاي تخريب شده براي مبارزه و مديريت پديده موردنظر مورد استفاده در سطح ملي قرار گيرد .