تأثير محلول‌پاشي كودهاي نانو و معمولي اكسيد روي و سيليس بر عملكرد و اجزاي عملكرد ارزن دانه‌اي در شرايط تنش كم‌آبي

به‌‌منظور بررسي تأثير محلول‌پاشي كودهاي نانو و معمولي اكسيد روي و سيليس بر عملكرد و اجزاي عملكرد ارزن رقم پيشاهنگ، آزمايشي در سال 1396 در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه آزاد اسلامي بيرجند به‌صورت كرت‌هاي خرد شده در قالب طرح پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار انجام شد. دو سطح آبياري (آبياري بر اساس 50 و 100 درصد نياز آبي به روش FAO) به‌عنوان عامل اصلي و هفت سطح محلول‌پاشي كودي (عدم محلول‌پاشي (شاهد)، اكسيد روي، اكسيد سيليس، نانو اكسيد روي، نانو اكسيد سيليس، اكسيد روي + اكسيد سيليس، نانو اكسيد روي + نانو اكسيد سيليس) به‌عنوان عامل فرعي بودند. نتايج نشان داد كه كم‌آبي موجب كاهش ارتفاع بوته (36.2 درصد)، طول پانيكول (21.2 درصد)، هدايت روزنه‌اي (14.2 درصد)، تعداد پانيكول در مترمربع (39.6 درصد)، تعداد دانه در پانيكول (33 درصد)، عملكرد دانه (62.8 درصد)، عملكرد بيولوژيك (38.4 درصد) و شاخص برداشت (45.7 درصد) نسبت به شاهد (100 درصد نياز آبي) شد. اثر محلول‌پاشي كودي بر عدد كلروفيل‌متر، هدايت روزنه‌اي، تعداد پانيكول در مترمربع، عملكرد دانه و عملكرد بيولوژيك معني‌دار بود. بيشترين عملكرد دانه به طور مشترك از كاربرد روي معمولي، نانو سيليس و روي معمولي + سيليس معمولي حاصل شد كه از افزايش به ترتيب 27.7، 26.8 و 15.9 درصدي نسبت به شاهد برخوردار بودند. همچنين بيشترين عملكرد بيولوژيك به طور مشترك از كاربرد روي معمولي + سيليس معمولي، كاربرد روي معمولي و كاربرد نانو سيليس حاصل شد كه از افزايش به ترتيب 16.3، 8.8 و 6.6 درصدي نسبت به شاهد برخوردار بودند. بر اساس نتايج اين آزمايش، به منظور حفظ محيط‌زيست و دستيابي به حداكثر عملكرد دانه ارزن دانه‌اي در منطقه بيرجند مي‌توان از آبياري مطلوب و محلول‌پاشي نانو سيليس استفاده نمود.