پيش‌نگري خشكسالي تحت سناريو‌هاي SSP تا پايان قرن بيست‌ويكم، مطالعه موردي: حوضه درياچه اروميه

پيش نگري رخدادهاي خشكسالي در يك منطقه مستعد خشكسالي همانند حوضه درياچه اروميه كه يكي از آسيب پذيرترين مناطق براي مواجهه با خشكسالي هاي مكرر و با شدت بالا در ايران است، براي كاهش ريسك مرتبط با آن بسيار مهم است. اين پژوهش، با هدف پيش نگري خشكسالي هواشناسي در حوضه درياچه اروميه انجام شده است. براي اين منظور مدل هاي تصحيح شده اريبي CMIP6 تحت سناريوهاي خوش بينانه (SSP1-2.6) و خيلي بدبينانه (SSP5-8.5) طي دوره 2100-2026 با استفاده از شاخص خشكسالي بارش تبخير-تعرّق استاندارد شده هواشناسي (SPEI-1) مورد بررسي قرار گرفته اند. درستي برونداد بارش مدل هاي منفرد CMIP6 و مدل همادي توليد شده (MME) با روش ميانگين وزني با رويكرد مستقل (IWM) با سه سنجه آماري NRMSE، MBE و PCC مورد بررسي قرار گرفت. نتايج نشان داد مدل هاي منتخب CMIP6 به رغم كم برآوردي بارش در ايستگاه هاي نماينده مورد بررسي، كارايي مناسبي براي برآورد متغير بارش در سطح حوضه دارند. مدل همادي توليد شده مقدار سنجه PCC را در تمامي ايستگاه ها به 0/99 رسانده است. مقايسه شاخص SPEI-1 بين برونداد CMIP6-MME و داده هاي هشت ايستگاه هواشناسي نشان از انطباق خوب شاخص در فصول پاييز، زمستان و بهار است. پيش نگري خشكسالي با مدل هاي CMIP6 نشان از افزايش قابل توجه رخدادهاي خشكسالي عمدتاً در غرب و شمال حوضه براي دوره گرم سال دارد. شدت خشكسالي و درصد سال هاي كمتر از نرمال در آينده مياني (2075-2051) بيش تر از آينده دور (2100-2076) بخصوص براي سناريو SSP5-8.5 در متوسط پهنه اي حوضه است. اين نتايج مي تواند مبنايي براي توسعه اقدامات سازگاري با خشكسالي در حوضه درياچه اروميه را فراهم كند.