بررسي پيش‌نگري تغيير اقليم بر پارامترهاي دما و بارش با استفاده از مدل‌هاي CMIP6 (مطالعه موردي: ايستگاه بيرجند)

امروزه تغيير پارامترهاي دما و بارش يكي از چالش‌هاي مهم منابع آب محسوب مي‌شود. دليل اين امر اين است كه اين تغييرات باعث خشكسالي و يا سيلاب‌هاي شديد، كوتاه و بلند مدت در آينده مي‌شوند. در اين تحقيق از داده‌هاي هواشناسي ايستگاه بيرجند استفاده شده است. داده‌هاي دماي حداقل روزانه و دماي حداكثر روزانه و مقادير بارش روزانه ايستگاه بيرجند در طي سال‌هاي 1990 تا 2014 ميلادي به عنوان داده‌هاي دوره پايه از آب منطقه‌اي بيرجند تهيه و سپس مرتب گرديد. جهت بررسي چشم‌انداز اثر تغيير اقليم بر پارامترهاي حداكثر و حداقل دما و بارش از سه مدل IPSL-CM6A-LR، MIROC-ES2L و MRI-ESM2-0 از مجموعه مدل‌هاي گزارش ششم (CMIP6) استفاده شد كه با به كار بردن از آزمون‌هاي ارزيابي ضريب همبستگي (R)، ريشه ميانگين مربعات خطا (RMSE) و كلينگ-گوپتا (KGE)، مدل MIROC-ES2L به عنوان مناسب‌ترين مدل انتخاب گرديد و با استفاده از جديدترين سناريوهاي انتشار كه به نام خط سير اجتماعي-اقتصادي (SSP) معرفي شده است به بررسي چشم‌انداز اثر تغيير اقليم بر پارامترهاي دما و بارش ايستگاه بيرجند پرداخته شد. جهت مقياس‌كاهي داده‌ها از مدل CMhyd استفاده گرديد و از سه سناريوي SSP1-2.6، SSP2-4.5 و SSP5-8.5 براي دوره آينده (2050-2022) نيز استفاده شد. در ادامه همچنين با به كار بردن آزمون من-كندال و شيب سن روند پارامترهاي داده‌هاي مشاهداتي مشخص گرديد. در اين آزمون هر كدام از پارامترهاي دماي حداكثر، دماي حداقل و بارش در دوره مشاهداتي و آينده در بعضي از ماه‌ها روند معني‌دار وجود دارد و بعضي ماه‌ها فاقد روند معني‌دار مي‌باشند. نتايج اين تحقيق نشان داد تغييرات دماي حداكثر و حداقل در دوره آينده (2050-2022) نسبت به داده‌هاي مشاهداتي داراي روند افزايشي است و پارامتر بارش داراي روند سينوسي است و در برخي ماه‌ها افزايشي و در برخي كاهشي است، اما به طور كلي مي‌توان گفت ميانگين مجموع بارش‌هاي ماهانه در آينده تحت هر سه سناريوي براي مدل MIROC-ES2L روند افزايشي دارد.