نقش توسعۀ گردشگري در تحولات كالبدي سكونتگاه‌هاي روستايي (مطالعۀ موردي: روستاي زيارت، شهرستان گرگان)

گردشگري در نواحي روستايي مي‌تواند نقشي تأثيرگذار در همه ابعاد روستاها ايفا كند كه شامل ايجاد اشتغال و درآمد براي روستاييان، تنوع‌بخشي به فعاليت‌هاي اقتصاد روستايي، كمك به فراهم شدن خدمات زيربنايي و تغييرات كالبدي-فضايي در روستاها مي‌شود. يكي از اثرات گردشگري در روستاها، تحولات كالبدي است. هدف اين پژوهش، بررسي نقش گردشگري بر تحولات كالبدي روستاي موردمطالعه بود. اين تحقيق از نظر هدف، كاربردي و از لحاظ ماهيت، توصيفي-تحليلي بود. سرپرست‌هاي خانوار ساكن در روستاي زيارت جامعه آماري تحقيق را تشكيل دادند و ۲۵۳ سرپرست خانوار ساكن روستاي زيارت به‌عنوان  حجم نمونه با فرمول كوكران تعيين شدند. از سه شاخص ساخت‌وساز، تغيير كاربري اراضي و رضايتمندي كالبدي در قالب طيف ليكرت استفاده شد. تجزيه و تحليل داده‌هاي جمع‌آوري‌شده با نرم‌افزار آماري SPSS انجام شد. نتايج نشان داد، تغييرات كالبدي صورت‌گرفته ناشي از توسعه گردشگري در روستاي موردمطالعه باعث افزايش بي‌رويه ساخت‌وساز خانه‌هاي دوم و ويلا، گسترش تسهيلات و خدمات گردشگري، تغيير كاربري اراضي زراعي به مسكوني، افزايش قيمت زمين و تخريب زمين‌هاي كشاورزي به‌طور گسترده شده است. همچنين بي‌توجهي به بافت روستا و فضاهاي موردنياز يك خانواده روستايي شامل فضايي براي نگهداري دام و انبار محصولات كشاورزي و گرايش به چند طبقه‌سازي در ساخت‌وسازهاي جديد نارضايتي ساكنان روستايي را به همراه داشته است. آزمون‌ها در سطح ۹۹ درصد معنادار بود. به‌منظور كاهش پيامدهاي منفي توسعه گردشگري، توجه بيش از پيش مديران و دستگاه‌هاي نظارتي و برنامه‌ريزي در حوزه گردشگري لازم و ضروري است.