ارزيابي جريان تجارت درون صنعتي بين ايران و شركاي تجاري منتخب بر كيفيت محيط‌‌ زيست

سازوكار تجارت درون صنعتي، انتقال فناوري را از طريق بخش‌هايي تعريف مي‌كند كه محصولاتي توليد و صادر مي‌شود كه منجر به جذب آسان‌تر فن‌آوري هاي خارجي مي‌گردد. بنابراين  نسبت به تجارت بين صنعتي، تجارت درون صنعت ممكن است استفاده از فن‌آوري سازگار با محيط‌‌زيست را به ميزان بيشتري نيز تشويق كند.هدف از اين مقاله ارزيابي جريان تجارت درون ‌صنعت بر كيفيت محيط‌‌زيست براي كشور ايران و كشورهاي منتخب تجاري شامل فرانسه، ژاپن، كره جنوبي، ايتاليا، اسپانيا، بلژيك، روسيه، استراليا، آلمان، دانمارك، چين، تركيه، امارات متحده عربي و پاكستان طي دوره 2020-2001 بوده است.الگوي تصريح‌شده محيط زيست به روش حداقل مربعات تعميم‌يافته در محيط داده‌هاي تابلويي برآورد شده است، به طوري كه در برآورد تأثير تجارت درون صنعت بر كيفيت محيط‌‌زيست از انتشارات دي‌اكسيدكربن و متان به عنوان شاخصي براي كيفيت محيط‌‌زيست استفاده شده است.نتـايج تجربي نشان داده كه متغير تجارت درون صنعتي (شاخص گروبل-لويد) در سطح اهميت 10 درصد، معني‌دار و داراي علامت منفي بوده است. كه نشان مي‌دهد گسترش تجارت درون صنعتي كه در آن درجه رقابت و كيفيت كالاها و خدمات ارتقاء مي‌يابد، نقش مهمي در كاهش آلودگي محيط‌‌زيست در نتيجه افزايش كيفيت محيط‌‌زيست ايران و كشورهاي شريك دارد.با وجود، روابط تجاري ايران با شركاي تجاري مورد مطالعه در قالب تجارت درون صنعت از  سهم بالايي برخوردار نيست، كه اين بيان‌گر روابط تجاري سنتي و بين‌صنعتي كشور با شركا مي‌باشد. ايـن مي‌تواند ناشي از توليد مواد اوليه و صادرات اين كالاها و تكنولوژي پايين رتبه ايران با كشورهاي انتخابي باشد كه خود سبب افزايش تخريب محيط‌‌زيست را درپي خواهد داشت.