تعامل كاربران نابينا و كم‌بينا با كتابخانه‌هاي عمومي كشور ايران (اهداف، انگيزه‌ها و ميزان رضايتمندي)

هدف: هدف اين پژوهش كشف تعامل كاربران نابينا و كم‌بينا با كتابخانه‌هاي عمومي كشور و مطالعۀ اهداف و انگيزه‌هاي آنان از مراجعه به كتابخانۀ عمومي و تعيين ميزان رضايتمندي آنان از خدمات دريافتي است. روش: پژوهش حاضر به روش پيمايشي و با رويكرد توصيفي انجام شده است. جامعۀ آماري پژوهش شامل 365 نفر از اعضاي فعال كتابخانه‌هاي عمومي است كه از اين ميان، 233 نفر به شيوۀ نمونه‌گيري تصادفي به‌عنوان جامعۀ نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوري داد‌ها پرسش‌نامه‌اي بود كه با پيگيري‌هاي تلفني و حضوري در ميان اعضاي جامعۀ نمونه توزيع و توسط آنان تكميل شد. يافته‌ها: يافته‌‌ها نشان داد كه اغلب بخش‌‌هاي مخصوص نابينايان (29 بخش) در كتابخانۀ مركزي و يا كتابخانه‌‌هاي شهري مركز استان واقع شده است و بقيۀ شهرستان‌‌ها فاقد اين بخش هستند. از لحاظِ جنسيت، 54.1 درصد از كاربران بخش نابينايان زن هستند و از لحاظِ مدارك تحصيلي اكثر كاربران (44.6 درصد) مدرك كارشناسي دارند. 51.5 درصد از كاربران نابيناي مطلق و 48.5 درصد كم‌‌بينا هستند. در مجموع، ميزان رضايت كاربران از وضعيت فعلي بالاتر از حد متوسط (3.95 از 5 در مقياس ليكرت) بوده، و بيشترين ميزان رضايت از برخورد، راهنمايي، دانش و تخصص كتابداران كتابخانه بوده است و ميزان رضايت از كيفيت، كميت و روزآمد بودن منابع كتابخانه در سطح متوسطي قرار داشت. كمترين ميزان رضايت كاربران از علامت‌‌ها و نشانه‌‌هاي راهنمايي براي هدايت آن‌ها و طراحي و معماري بخش نابينايان بوده است. با توجه به نقايص و كاستي‌هاي موردمطالعه، ضروري است كتابخانه‌هاي عمومي كشور به‌منظور بهبود خدمات‌دهي در سطوح مختلف اقدام كنند تا كاربران كم‌بينا و نابينا با سهولت و رضايت بيشتري از امكانات و منابع كتابخانه‌ها بهره‌مند شوند. اصالت/ارزش: در زمينۀ بخش نابينايان كتابخانه‌هاي عمومي، پژوهش‌هاي متعددي صورت گرفته است كه هريك بخش نابينايان كتابخانۀ خاصي را بررسي كرده‌اند، اما اين پژوهش كل بخش‌هاي نابينايان كتابخانه‌هاي عمومي كشور را به‌صورت يكپارچه مورد مطالعه قرار داده است.