تحليل ديدگاه سهروردي در مسئلۀ كليات و مواجهۀ ملاصدرا با آن

فيلسوفان مسلمان در مسئلۀ كلي و جزئي، از ديدگاه فيلسوفان يونان باستان متأثر بوده‌اند؛ به طوري كه بن‌مايۀ ديدگاه‌هاي ارائه‌شده در دورۀ اسلامي را مي‌توان در آراي افلاطون و ارسطو مشاهده كرد. ابن سينا ـ همانند ارسطو نظريۀ مُثل را انكار كرده و ديدگاه افلاطون دربارۀ مسئلۀ كلي و جزئي را نپذيرفته است. سهروردي ـ بر خلاف ابن سيناـ نظريۀ مثل افلاطوني را پذيرفته است؛ اما در مسئلۀ كلي و جزئي، كلي افلاطوني را انكار كرده و در تبيين «كلي» با ارسطو و ابن سينا هم‌داستان شده است؛ به اين معنا كه او همانند ابن سينا، كلي را همان مفهوم ذهني قائم به نفس دانسته است. البته شيخ اشراق در برخي جنبه‌هاي فرعي اين مسئله با ابن سينا مخالفت كرده و نوآوري‌هايي را ارائه كرده است. اين مقاله با روش تحليلي ـ توصيفي، ديدگاه سهروردي در مسئلۀ كلي و جزئي را تبيين كرده و علت گرايش او به تبيين مشايي از «كلي» را بررسي كرده است. در اين بررسيِ تحليلي، نقدهاي سهروردي به رويكرد سينوي نيز تبيين شده و تأثير آن‌ها بر نقد ملاصدرا بر نظريۀ مشاييان نشان داده شده است. همچنين نحوۀ مواجهۀ ملاصدرا با ديدگاه سهروردي در مسئلۀ كليات تحليل شده است.