قطر و اقتصاد دانش‌بنيان: الگويي نوين براي توسعه‌يافتگي دولت

تنوع سازي الگو‌هاي اقتصادي ضرورت اجتناب‌ناپذير براي كشور‌هاي داراي اقتصاد‌ سياسي تك‌وجهي است. اساساً تنوع اقتصادي به دولت‌ها اين امكان را مي‌دهد تا تهديدات را به فرصت تبديل نمايند و متغير اقتصاد را در پرتو توليد قدرت به‌كارگيرند. به همين منظور، يكي از كشور‌هايي كه تنوع‌بخشي در اقتصاد را در چارچوب الگوي اقتصاد دانش‌‌بنيان به‌كاربرده، قطر است. اين كشور با تأكيد بر همگرايي ميان دولت، صنعت و نهاد دانشگاهي در يك چرخه سيستمي درصدد است تا ضمن تغيير رويكرد در اقتصاد سياسي هيدروكربني بر قدرت سياسي خود نيز بيفزايد و به‌عنوان يك كنشگر انطباقي گزينه‌هاي متعددي براي قدرت سازي در اختيار داشته باشد و بستر‌ساز ايجاد يك دولت توسعه‌گراي مدرن شود. وجه همت اين نوشتار پاسخ به اين پرسش است كه الگوي نوين قطر به‌منظور ساخت يك دولت توسعه گراي انطباق‌‌محور در نظام‌بين‌الملل چگونه است؟ فرضيه پژوهش بر اين مبناست كه قطر با تأكيد بر الگوي اقتصاد دانش‌بنيان، رويكرد تنوع سازي اقتصادي و الگوي ديپلماسي نيچه‌اي را براي ساخت دولت توسعه‌گرا در پيش‌گرفته است. براي آزمون اين فرضيه، موضوع در بستر مفهومي تئوري اقتصاد دانش‌محور قرارگرفته است. روش گرد‌آوري داده‌ها كتابخانه‌اي و روش پژوهش توصيفي – تحليلي است. يافته‌هاي پژوهش نشان مي‌دهد كه قطر با رويكرد اقتصاد دانش‌بنيان اكوسيستم توسعه‌گرايي جديدي را براي توليد قدرت و ثروت به‌طور هم‌زمان در پيش‌گرفته است.