ارزيابي كارايي پليمر زيست سازگار در كاهش طوفان‌هاي گرد و غبار در شرايط آزمايشگاهي

فرسايش بادي و طوفان هاي گرد و غبار از پديده‌هاي رايج مناطق خشك و نيمه خشك است و پيامدهاي زيان بار گسترده‌اي را به همراه دارد. ايران نيز به دليل قرار گرفتن در كمربند خشك و نيمه خشك جهان، مستعد فرسايش بادي است. بنابراين، مقابله با اين پديده‌ها به برنامه‌ريزي كوتاه مدت و دراز مدت نيازمند است. امروزه از پليمر هاي شيميايي براي بهبود ويژگي هاي فيزيكي و مكانيكي خاك و كنترل فرسايش آن استفاده مي شود. در اين تحقيق، عملكرد پليمر زيست سازگار پلي وينيل استات براي تثبيت سطح خاك در يكي از مكان‌هاي مولد گرد و غبار بررسي شد. بعد از شناسايي يكي از مناطق مستعد و مولد گرد‌ و ‌غبار در منطقه مهران در استان ايلام، نمونه‌برداري از عمق 30-0 سانتي‌متري انجام شد. بعد از تجزيه هاي فيزيكي و شيميايي خاك، غلظت‌هاي مورد استفاده از اين پليمر شامل شاهد 1، 1.5، 2 و 2.5 درصد بر روي اين نمونه‌ها (سيني 35×35×3 سانتي‌متري) اجرا شد. با در نظر گرفتن چهار سطح پليمر در سه تكرار، تعداد سي نمونه آزمايشي تهيه شد و در قالب طرح آماري كاملاً تصادفي، بعد از 28 روز آزمون هاي مختلفي بر آن صورت گرفت؛ نظير آزمون مقاومت فشاري، مقاومت به ضربه، ضخامت لايه و پايداري خاكدانه. نتايج نشان داد كه با افزايش غلظت پليمر، ميزان نفوذ پليمر پلي وينيل استات به خاك به طور معني‌داري كاهش يافت. همچنين با افزايش ميزان غلظت پليمر، مقاومت به ضربه نيز نسبت به تيمار شاهد افزايش يافت. بيشترين و كمترين پايداري خاكدانه نيز به طور معني داري (P 0.05) به ترتيب در تيمار 2.5 درصد با 85 درصد و شاهد با 18 درصد ديده شد. در مجموع، با ايجاد شرايط فيزيكي و مكانيكي مناسب در خاك مي توان از پليمر پلي وينيل استات به عنوان يك خاك پوش استفاده كرد؛ هر چند استفاده كاربردي از آن به ويژه در عرصه هاي طبيعي، به پژوهش هاي بيشتري نياز دارد و با در نظر گرفتن مسائل زيست محيطي امكان پذير است.