واكاوي آسيب‌پذيري معيشت خانوارهاي روستايي نسبت به تغييرات اقليمي در استان كرمانشاه

تغيير اقليم طي قرن اخير منجر به تغييرات قابل‌توجه در زندگي انسان شده، معيشت او را با افزايش هزينه‌هاي توليد و ريسك و عدم حتميت با چالش مواجه كرده است. دراين‌بين، روستائيان به دليل وابستگي معيشت آن‌ها به كشاورزي و درنتيجه اقليم، آسيب‌پذيرتر هستند. اين پژوهش كه نوعي تحقيق پيمايشي است با هدف بررسي آسيب‌پذيري خانوارهاي روستايي استان كرمانشاه نسبت به تغيير اقليم انجام شد. بدين منظور از نمونه‌اي شامل 212 خانوار كه از بين حدود 134 هزار خانوار روستايي استان كرمانشاه انتخاب شدند، استفاده شد. ابزار گردآوري داده‌ها پرسش‌نامه بود. براي تعيين ميزان آسيب‌پذيري از شاخص آسيب‌پذيري معيشت خانوار نسبت به تغيير اقليم (LVI) استفاده شد. يافته‌هاي اين تحقيق نشان داد كه معيشت خانوارهاي روستايي تمامي شهرستان‌ها به شدت نسبت به تغييرات اقليم آسيب‌پذير است. بيشترين ميزان آن در شهرستان جوانرود (448/0) و كمترين آن در شهرستان كنگاور (4/0) بود. از ميان مؤلفه‌هاي اصلي LVI، نوع استراتژي معيشتي (565/0)، بيشترين حساسيت را به تغييرات اقليم داشت. پس‌ازآن به ترتيب شبكه‌هاي اجتماعي و ويژگي‌هاي اجتماعي - جمعيت‌شناختي با مقادير 557/0 و 465/0 در رتبه‌هاي بعدي بودند. بر اساس نتايج، بهترين راهكارهاي كاهش ميزان حساسيت معيشت عبارت‌اند از: متنوع نمودن منابع درآمدي و كاهش وابستگي معيشت خانوارها به كشاورزي از طريق توسعه فرصت‌هاي شغلي غيركشاورزي، گسترش خدمات حمايتي نظير بيمه با ارائه مشوق‌هاي مختلف نظير معافيت مالياتي به بيمه‌گزاران و افزايش توانمندي خانوارها در تأمين نيازهاي اساسي خود با ترويج فرهنگ پس‌انداز و ارائه بسته‌هاي حمايتي به‌منظور افزايش توان تاب‌آوري آن‌ها نسبت به تغييرات اقليم.