هزاروششصد رنگ ‌واژه در زبان فارسي

رنگ‌واژه‌ها و نامگذاري رنگ‌ها مسئله‌اي است كه همواره توجه زبان‌شناسان را به خود جلب كرده‌است. چشم انسان قادر به تشخيص بيش از هفت ميليون رنگ است. زبان‌ها در فرهنگ‌هاي گوناگون كوشيده‌اند تا دامنه‌اي از اين رنگ‌ها را به‌صورت واژگاني بازنمايي كنند. رنگ‌واژه‌ها و رده‌شناسي آن‌ها يكي از مطالعات محوري در دهه‌هاي اخير به‌شمار مي‌آيد. درحالي‌كه براي بيشتر رنگ‌ها واژه‌هاي بومي در زبان فارسي موجود است، به‌دليل دردسترس‌نبودن، هر سال تعداد بيشماري از رنگ‌واژه‌هاي غيربومي وارد اين زبان مي‌شود. هدف اين مقاله ارائه فهرستي از رنگ‌واژه‌ها در فارسي، بررسي ساخت صرفي آن‌ها، بومي‌سازي و غنابخشيدن به فرهنگ و زبان فارسي است. نگارنده تاكنون بيش از هزاروششصد رنگ‌واژه گردآوري كرده‌است. اين واژه‌ها به دو دستۀ بسيط و غيربسيط تقسيم مي‌شوند. تنها %2.74 از رنگ‌واژه‌هاي فارسي بسيط هستند و 97.26 % آن‌ها ساختي غيربسيط دارند. فارسي‌زبانان به دو روش پسوندافزايي و تركيب نحوي رنگ‌واژه‌سازي مي‌كنند. 50.50 % از رنگ‌واژه‌هاي غيربسيط ساختي اشتقاقي دارند و 46.76 % باقي‌مانده تركيبي هستند. اشتقاق و تركيب زاياترين و پربسامدترين فرايندهاي رنگ‌واژه‌سازي در زبان فارسي مي‌باشند.