واكاوي خلل در نيت نماز و نسبت آن با قاعده لاتعاد با رويكردي بر نظرات امام خميني (ره)

نماز مركبي اعتباري و داراي اجزا و شرايط متعددي است كه برخي ركن و برخي غير ركن هستند. نيّت، ركن نماز محسوب مي‌شود. خلل در نيّت گاهي نسبت به اصل نماز و گاهي نسبت به اجزاي نماز است. اين مقاله با شيوه توصيفي– تحليلي به بررسي آراي فقها و امام خميني پرداخته است. سؤال پژوهش اين است كه آيا هرگونه خللي در نيّت نماز، موجب بطلان آن مي‌شود؟ نتيجه نشان داد كه نيّت نماز عبارت است از اتيان نماز به‌قصد امتثال و اتيان اجزاي آن به‌تبع ارادۀ نماز. هرگونه اخلال در نيّتِ اصل نماز، موجب بطلان نماز مي‌گردد؛ اما در مورد اجزاي نماز، اگر مكلّف از ارادۀ نماز به ايجاد اجزاي آن منبعث ‌شود، در اين صورت آن اجزا، جزء مأموربه خواهند بود، ولي در غير اين صورت، آن‌ها جزء نماز نبوده و نماز باطل مي‌شود. اگر اخلال در نيّت، نسبت به اجزاي ركني نماز باشد، موجب بطلان نماز مي‌گردد؛ اما اخلال به نيّت در اجزاي غير ركني، به دليل مقتضاي قاعدۀ لاتعاد، موجب بطلان نماز نمي‌شود بلكه فقط همان جزء باطل مي‌گردد كه در صورت امكان تدارك آن، جبرانش واجب است والا به دليل ورود در ركن بعدي و تجاوز از محل، با استناد به قاعدۀ لاتعاد، نماز صحيح خواهد بود.