نقد نظريه خلافت داعش با تأكيد بر مباني اهل سنت

دولت اسلامي عراق و شام يا همان داعش، عمدتاً با تكيه برمباني سلفيت جهادي، بخش‌هاي وسيعي از عراق و سوريه را تصرف كرد تا بتواند به روياي ديرينه تحقق خلافت اسلامي جامه عمل بپوشد. صرف نظر از حمايت‌هاي بي­دريغ قدرت‌هاي منطقه‌اي و جهاني كه در پيروزي داعش منافع خود را جستجو مي‌­كردند، ترديدي نيست جذب نيرو با تبليغات قوي از اقصا نقاط جهان و پويايي داعش، علي‌رغم از دست دادن بسياري از سرزمين­هاي خود، نشان از عقبه فكري و جذابيت ادعاهاي آنان در ميان بسياري از مسلمانان اهل سنت دارد. معرفي ابوبكر بغدادي به عنوان خليفه‌ي همه مسلمانان، تلاشي بود تا اتفاقات صدر اسلام و به خلافت رسيدن خليفه اول در اذهان مسلمانان بازآفريني شود. با اين همه و علي‌رغم تلاش حاميان فكري و ميداني داعش، خلافت البغدادي از سوي شخصيت‌ها و جريان‌هاي متعددي از اهل سنت با مباني كلامي - فقهي متعارض دانسته شد و اين جريان نتوانسته است از عهده پاسخ به اين نقدها برآيد. تبيين هر چه بهتر اين واقعيت مي‌تواند در دراز مدت و پس از فروكش كردن هيجانات، در ادامه راه اين جريان مانع اساسي ايجاد كند و بر جاذبه‌هاي بدون پشتوانه ايشان فايق آيد. در اين مقاله تعارض مدعيات داعشيان در بحث خلافت مشروع، بر اساس مباني مورد قبول اهل سنت (علي‌رغم وجود پاره‌اي اختلافات) تبيين شده و نشان داده‌ايم نظريه‌پردازان اين مدعيات، در اثبات مهمترين اركان حاكميت اسلامي براي خلافت خود خوانده، يعني شرايط خليفه و روش‌هاي انعقاد خلافت مشروع با مشكل اساسي مواجه‌اند.