تحليل عملكرد مدل‌هاي ريزمقياس‌نمايي فازي و SDSM در ارزيابي تغييرات اقليمي تحت سناريوهاي RCP در شهر تهران

اثرات تغيير اقليم بر متغيرهاي آب و هوايي، از جمله چالش‌هاي شهرهاي بزرگ است. در اين تحقيق، به دو هدف اصلي شامل ارزيابي متغيرهاي اقليمي شهر تهران تحت سناريوهاي RCP در دوره 2040-2021 و تحليل عملكرد منطق فازي در ريزمقياس‌نمايي پرداخته شده است. بدين منظور از هشت مدل CMIP5 تحت سناريوهاي RCP2.6، RCP4.5 و RCP8.5 استفاده گرديد و هفت متغير شامل دماهاي متوسط، حداكثر و حداقل، بارش، رطوبت نسبي، سرعت متوسط باد و ساعات آفتابي ارزيابي شدند. با توجه به عدم‌قطعيت ناشي از‌ خروجي‌هاي متفاوت CMIP5، مقدار روزانه متغيرهاي اقليمي در آينده با استفاده از ميانگين وزني مدل‌ها (براساس توانايي‌شان در شبيه‌سازي دوره پايه 2018-1989) محاسبه گرديد. به‌منظور ريز مقياس‌نمايي خروجي‌هاي CMIP5، ضمن استفاده از مدل ريزمقياس‌نمايي آماري (SDSM)، مدل ريزمقياس‌نمايي فازي (FDSM) نيز تدوين شد. عملكرد مدل‌هاي ريزمقياس‌نمايي، به‌وسيله شاخص‌هاي آماري R2، RMSE، NSE و MAE تحليل گرديد. نتايج شاخص‌هاي آماري و مقايسه مقادير شبيه‌سازي‌شده توسط FDSM و SDSM، بيانگر عملكرد بالاي هر دو مدل و قابليت مناسب رويكرد فازي در ريزمقياس‌نمايي متغيرهاي اقليمي شهر تهران است. همچنين، نتايج حاكي از عدم برتري مطلق يك مدل بر مدل ديگر ريزمقياس‌نمايي است. اما با اختلاف اندكي، عملكرد FDSM براي دماهاي متوسط، حداكثر و حداقل و عملكرد SDSM براي بارش، رطوبت نسبي، سرعت باد و ساعات آفتابي بهتر بود كه به‌عنوان مدل‌هاي ريزمقياس‌نمايي برتر انتخاب شدند. نتايج دوره آتي بيانگر روند صعودي تغييرات سالانه دماي متوسط، دماي حداكثر، بارش و سرعت باد است؛ به‌طوري‌كه ميانگين سالانه آ‌ن‌ها به ترتيب حداكثر 1.29Cو 1.57Cبراي RCP8.5 و 10 ميلي‌متر براي RCP2.6 و 0.8 متر‌ بر ثانيه براي RCP8.5 افزايش مي‌يابند. همچنين ميانگين بلندمدت ماهانه دماهاي متوسط و حداكثر براي هر سه سناريو، افزايش محسوسي در تابستان دارند. براي بارش، ثبات نسبي در تابستان و افزايش در زمستان و ابتداي بهار پيش‌بيني مي‌گردد. اما تغييرات دماي حداقل، رطوبت نسبي و ساعات آفتابي، بيانگر ثبات نسبي هستند.