مروري نظام دار بر مفهوم منش‌هاي اخلاقي

پژوهش حاضر كه با هدف بررسي و تشريح تلاش هاي صورت‌گرفته در زمينۀ مفهوم سازي منش اخلاقي انجام شد، مروري نظام‌دار است كه با استفاده از روش مرور كتابخانه‌اي انجام شد. براي انجام پژوهش، كليدواژه هاي فارسي و انگليسي منش اخلاقي، اخلاق و فضيلت هاي منش در پايگاه هاي شناخته‌شده در بازۀ زماني سال‌هاي 1970 تا 2023 جستجو و 38 مقاله استخراج شد. بر اساس معيارهاي ميزان ارتباط با موضوع پژوهش و اعتبار نويسندگان و مجلات منتشركننده، 32 مقاله انتخاب گرديد. يافته‌ها نشان داد در سال‌هاي اخير، روان‌شناسان اخلاق براي پيش‌بيني رفتار اخلاقي به بررسي آن دسته از صفات شخصيتي مي‌پردازند كه با رفتار اخلاقي مرتبط هستند. در پي جهت‌گيري اخير، مدل‌هاي مختلفي با عناوين متفاوت اما با مضمون مشابه منش‌هاي اخلاقي پديد آمده است. از بين مدل‌هاي منش‌ اخلاقي به نظر مي‌رسد مدل سه‌مؤلفه اي كوهن و همكاران (2014) كه منش اخلاقي را در قالب ساختاري چندوجهي شامل مؤلفه‌هاي انگيزشي، توانايي و هويتي مفهوم‌سازي مي‌كند، در تعيين و مفهوم‌سازي مؤلفه‌ها و مكانيسم‌هاي تشكيل‌دهندۀ منش اخلاقي از جامعيت بيشتري برخوردار است. يافته‌هاي اين پژوهش مي تواند هم به‌لحاظ نظري و هم كاربردي مؤثر واقع گردد. از جنبۀ نظري، پيشايندهاي شخصيتي رفتار اخلاقي و غيراخلاقي تفسير شده است. همچنين از نظر كاربردي، اين يافته ها مي تواند در ارزيابي منش اخلاقي، ياري بخش روان شناسان علاقه مند به اين حيطه باشد. علاوه بر آن، يافته‌هاي پژوهش حاضر مي‌تواند در تعيين ملاك‌هاي مناسب هنگام گزينش و جذب نيرو در سازمان‌ها مؤثر باشد.