بهينه‌سازي چندهدفه تكاملي براي معاملات جفتي چند متغيره در بورس اوراق بهادار تهران: رويكرد هم‌انباشتگي

استراتژي معاملات جفتي يكي از قديمي‌ترين و رايج‌ترين استراتژي‌هاي آربيتراژ آماري محسوب مي‌شود. تشكيل جفت يك مرحله مهم در معاملات جفتي است كه فقط به روش دستي مورد بررسي قرار گرفته است و اين روش در حالت چند متغيره شكست خورده و اهداف متناقض را در ساختار مسئله در نظر نمي‌گيرد. مسئله اصلي پژوهش حاضر ارائه روشي است كه تركيب‌هاي جفتي چند متغيره را با در نظر گرفتن اهداف متناقض چندگانه و تمركز بر رويكرد هم‌انباشتگي ايجاد كند. لذا تركيبي از سهام در دو هدف متضاد ريسك (بازگشت به ميانگين) و بازده (واريانس اسپرد) بهينه مي‌شوند تا مجموعه‌اي از فرصت‌هاي معاملات جفتي چند متغيره سودآور را تشكيل دهند. جامعه آماري، شركت‌هاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران هستند. نمونه آماري به‌واسطه نياز به معاملات پربسامد از 50 شركت برتر محدود شده است. مسئله در قالب يك مدل برنامه‌ريزي عدد صحيح مختلط (MIP) تدوين، و به‌دليل محدوديت‌هاي غيرمحدب و فضاي حل نمايي از الگوريتم ژنتيك چندهدفه براي به‌دست آوردن تركيب‌هاي جفتي استفاده شده است. براي دستيابي به اهداف چندگانه، از نوع توسعه‌يافته الگوريتم ژنتيك؛ الگوريتم ژنتيك مرتب‌سازي نامغلوب آشوبناك (CNSGA-II) استفاده گرديد. براي به‌دست آوردن راه‌حل‌هاي مناسب و با دقت بالا، از تئوري آشوب در ايجاد جمعيت اوليه الگوريتم ژنتيك استفاده شده است. تحقيقات نشان داده كه استفاده از نظريه آشوب مي‌تواند ميزان همگرايي را در الگوريتم‌هاي تكاملي افزايش دهد. نتايج آزمايش‌هاي اين پژوهش نشان مي‌دهد كه استراتژي‌هاي معاملات جفتي چند هدفه با تمركز بر رويكرد هم‌انباشتگي نسبت به مدل تك هدفه سنتي از برتري معناداري برخوردار است.