مطالعه روش‌هاي پهنه‌بندي و عوامل مؤثر بر خطر وقوع زمين‌لغزش در حوزه آبخيز طالقان طي دو دهه اخير

زمين ‌لغزش يكي از مهم ترين عوامل تخريب حوزه آبخيز مي‌باشد. فراواني وقوع زمين‌ لغزش ‌ها در دامنه‌ هاي شيب دار و مرطوب متشكل از سازندهاي حساس بيش‌تر است. حوزه آبخيز طالقان باوجود مساحت قابل‌توجهي از مارن‌هاي ميوسن و رطوبت طبيعي بالاي حاصل از تراكم زياد شبكه زهكشي و احداث سد طالقان از مستعدترين نواحي لغزشي در دامنه‌هاي جنوبي رشته‌كوه البرز به شمار مي رود. بررسي سوابق مطالعات مربوط به حوزه آبخيز طالقان نشان مي‌دهد، مطالعات قديمي‌تر با ابزارهاي ساده و كيفي و بر اساس تجربيات كارشناسان صورت گرفته است، درحالي‌كه امروزه اين شيوه‌ها جاي خود را به مطالعات كمّي آماري و روش ‌هاي مبتني بر تعليم ماشين داده است كه بررسي روند تكاملي ابزارهاي پهنه‌بندي خطر زمين‌لغزش در طالقان نيز گوياي اين مهم است. در اين مطالعه مروري بر كاربرد روش ‌هاي پهنه‌ بندي و عوامل مؤثر بر وقوع زمين‌لغزش طي حدود دو دهه گذشته شده است و پس از بررسي تعدادي مقاله تحقيقي مجزا، سير تكاملي ابزارهاي پهنه‌ بندي خطر زمين‌ لغزش در حوزه آبخيز طالقان موردبررسي قرارگرفته است. نتايج بررسي ‌ها نشان داد، مدل‌هاي آماري قابليت بهتر و كاربرد بيش‌تري نسبت به مدل هاي ابتكاري و روش‌ هاي كيفي و نيمه كمّي داشته‌اند و اين نكته قابل‌توجه است كه سرعت استفاده از روش‌هاي مبتني بر تعليم ماشين و منطق فازي بيش‌تر بوده و اين نتيجه به‌وضوح در مطالعات انجام‌شده در اين حوضه به‌ويژه طي پنج سال اخير ديده مي‌شود.