ارتباط بين تراكم جمعيت ملخ مراكشي (Dociostaurus maroccanus) و برخي خصوصيات گياهي در مراتع استان گلستان (مطالعه‌ موردي: مراتع قره‌قر بزرگ)

ملخ مراكشي (Dociostaurus maroccanus Thunberg) يكي از مهم‌ترين گونه‌هاي ملخ در ايران و بسياري از نقاط ديگر جهان است كه همه ساله خسارات زيادي به مراتع و محصولات كشاورزي وارد مي‌كند. ازآنجاكه بخش مهمي از چرخه زندگي اين آفت در مراتع سپري مي‌شود، شناخت رابطه بين تراكم جمعيت آن و ويژگي‌هاي گياهان مرتعي، در برنامه‌هاي مرتع‌داري و كنترل ملخ حائز اهميت است. مراتع قره‌قر بزرگ در استان گلستان يكي از كانون‌هاي مهم فعاليت ملخ مراكشي است كه همه ساله بخش‌هايي از آن مورد حمله اين آفت قرار مي‌گيرد. اين مطالعه در فروردين 1399 و در زمان حضور ملخ در مراتع اين منطقه انجام شد و طي آن، رابطه بين تراكم ملخ مراكشي و ويژگي‌هاي بيوفيزيكي پوشش گياهي در مراتع اين منطقه بررسي گرديد. تراكم ملخ مراكشي با استفاده از پلات‌هاي يك مترمربعي و به شكل تصادفي ـ سيستماتيك در سه سايت با تراكم‌هاي مختلف ملخ (بدون آلودگي به ملخ و با آلودگي‌هاي متوسط و زياد) برآورد شد. ويژگي‌هاي گياهي شامل درصد تاج پوشش، تراكم و ارتفاع پايه گياهي به تفكيك فرم رويشي (گندميان و پهن‌برگان) در هر پلات برآورد شد. همبستگي بين خصوصيات گياهي و تراكم جمعيت ملخ با استفاده از ضريب همبستگي پيرسون ارزيابي شد. نتايج نشان داد كه بين تراكم جمعيت ملخ مراكشي و درصد تاج پوشش، تراكم و ارتفاع گندميان همبستگي مثبت و معني‌داري (به ترتيب با ضرايب تبيين 0.41، 0.45 و 0.34) وجود داشت و اين ملخ زيستگاه‌هايي را كه پوشش گياهي غالب آنها گندميان بودند، ترجيح داد. با اين حال، در تفسير نتايج بايد دقت شود؛ زيرا ممكن است تركيبي از عوامل محيطي مانند بافت خاك، ميزان رطوبت و ايجاد سايه باعث ترجيح رويشگاه‌هاي گندميان توسط ملخ مراكشي شده باشند. نتايج اين پژوهش مي‌تواند در پروژه هاي بوته‌كاري يا اصلاح مراتع و نيز در برنامه‌هاي مبارزه با ملخ مراكشي و يافتن مناطق با آلودگي شديد به اين آفت، سودمند باشند.