بررسي تطبيقي برهان وجودشناختي بر اساس تقرير آنسلم و نراقي و خاستگاه معرفت‌شناختي آن

برهان وجودي آنسلم از براهين بحث‌انگيز اثبات وجود خداوند است كه مورد توجه فيلسوفان غربي و انديشمندان اسلامي واقع شده است. در اين پژوهش، با تلاش براي نسبت‌سنجي ميان تقارير ارائه‌شده در غرب و ميان مسلمانان، اولين تقرير منسجم از هر دو گروه، يعني آنسلم و نراقي، با يك‌ديگر مقايسه شد و مشابهتي تام در هر دو تقرير يافت شد. تلقي از خداوند در مقام موجودي كه بزرگ‌تر و برتر از او نمي‌توان تصور كرد نقطة عزيمت صورت‌بندي اين برهان است و مورد پذيرش نراقي نيز قرار گرفته است. پژوهش در جست‌وجوي مبناي مشترك معرفتي ميان دو انديشمند، كه منتج به مشابهت‌ تقارير شده، نشان داد وجود خداوند براي هر دو و به شكل پيشيني به منزلة حقيقتي ثابت و ترديدناپذير بوده و قبول همين معرفت فطري به خداوند در تثبيت مقدمة برهان نقش كليدي داشته است. بنابراين، مي‌توان پاره‌اي از اشكالات افرادي همچون گونيلو را ناشي از بي‌توجهي به خاستگاه معرفتي اين برهان دانست و بدان پاسخ داد.