مدل‌سازي تغييرات موجودي كربن در ارتباط با خاك بستر زيرين خشك‌دار

ازآنجاكه خشك‌دار حاوي مقدار قابل‌توجهي مواد آلي است، نقش مهمي در پويايي بوم‌سازگان جنگل ايفا مي‌كند. براين‌اساس، در پژوهش پيش‌رو تغييرات موجودي كربن خاك در ارتباط با ويژگي‌هاي خشك‌دار و خاك بستر زيرين آن در توده‌هاي پهن‌برگ سري لوه استان گلستان با استفاده از تجزيه به مؤلفه اصلي و مدل جنگل تصادفي بررسي شد. مشخصه‌هاي 15 خشك‌دار افتاده از گونه‌هاي ممرز (Carpinus betulus L.)، بلندمازو (Quercus castaneifolia C.A.Mey.)، شيردار (Acer cappadocicum Gled.) و انجيلي (Parrotia persica C.A.Mey.) در سه درجه پوسيدگي سه تا پنج ثبت شد. سپس، نمونه‌گيري از خاك زيرين آن‌ها تا عمق 15 سانتي‌متر انجام گرفت. مدل جنگل تصادفي براساس ارتباط بين متغير وابســته (موجودي كربن) و متغيرهاي مستقل (عامل‌هاي مؤثر) در نرم‌افزار R و با بسته نرم‌افزاري randomForest اجرا شد. نتايج نشان داد كه مدل جنگل تصادفي حدود 54 درصد از تغييرات موجودي كربن خاك را با به‌كارگيري مؤلفه‌هاي مورد مطالعه توجيه مي‌كند. براساس مدل نهايي، موجودي كربن خاك اطراف خشك‌دار اغلب تحت تأثير سه مؤلفه‌ نسبت كربن به نيتروژن، درصد نيتروژن و pH خاك است. به‌طوري‌كه در يك روند كلي، با افزايش نسبت كربن به نيتروژن و مقدار نيتروژن كل و كاهش pH به موجودي كربن خاك اطراف خشك‌دار افزوده مي‌شود. يافته‌هاي پژوهش پيش‌رو حاكي از آن است كه خشك‌دارها به‌ويژه در بوم‌سازگان‌هاي جنگلي كهن، پتانسيل بسيار زيادي براي ذخيره كربن خاك فراهم مي‌كنند.