تحليل گفتمان انتقادي در روايت‌هاي زنان تحت خشونت خانگي بر‌اساس مدل كنشگران اجتماعي ون ليُوِن (2008)

پژوهش حاضر با هدف بررسي روايت‌هاي زنان از تجربه شخصيِ خود نسبت به خشونت‌هاي خانگيِ اعمال‌شده بر آن‌ها و آشكار ساختن ايدئولوژي توليدكنندگان روايت‌ها نسبت به خود و افراد خشونت‌گر انجام شده‌است. به اين منظور، پنجاه روايتي كه مستقيماً به وسيله زنان خشونت‌ديده نقل شده بود، به صورت تصادفي انتخاب شده و با استفاده از مدل كنشگران اجتماعي ون ليُوِن (Van Leeuwen, T. (2008) بررسي شده‌اند. يافته‌ها نشان مي‌دهد كه در روايت‌هاي مورد بررسي، كنشگران به صورت برجسته نشان داده شده‌اند و براي بازنمايي افراد خشونت‌گر، در مقايسه با افراد خشونت‌ديده، به ميزان بيشتري از مؤلّفه‌هاي گفتمان‌مدار جامعه‌شناختي- معنايي استفاده شده‌است. تفاوت كاربرد برخي از مؤلّفه‌ها براي بازنمايي افراد خشونت‌گر و افراد خشونت‌ديده چشمگير است. اين تفاوت مي‌تواند نشان‌دهنده آن باشد كه زنان خشونت‌ديده جايگاه مناسبي براي خود در نظر نمي‌گيرند؛ در متحمّل‌ شدنِ خشونت، افزون بر اينكه افراد خشونت‌گر را عامل اصلي مي‌دانند، احتمالاً خود را هم تا اندازه‌اي گناه‌كار مي‌دانند؛ اعضاي خانواده خود را، حتي در مواردي كه بي‌گمان خشونت‌گر هستند، به طور منفي ارزش‌گذاري نمي‌كنند؛ و نگاه بالا به پاييني كه جامعه نسبت به زنان دارد، در گفتار و در نتيجه در ايدئولوژي خود زنان هم نمايان است.