به‌سوي آينده‌اي پرجمعيت، راهكارها و چشم‌اندازهاي سياست‌گذاري در حوزه جمعيت ايران: خلاصه سياستي

مقدمه: جمعيت هر كشور نقش بسيار مهمي در توسعه و پيشرفت اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي و سياسي دارد. از سوي ديگر، جمعيت جوان، ميزان نيروي كار و پويايي اقتصادي آن كشور را افزايش مي‌دهد. تغيير سبك زندگي و يك‌سري سياست‌هاي جمعيتي، اقتصادي و سياسي طي سال‌هاي گذشته باعث شده است كه ايران در معرض خطر پيري جمعيت و هشدارهاي جمعيتي از سوي پژوهشگران اجتماعي قرار گيرد. وضعيت به گونه‌اي است كه كارشناسان حوزه جمعيت متفق‌القول معتقدند اگر روند افزايش مواليد و رشد جمعيت كشورمان به همين شكل جلو برود، طي 30 سال آينده با يك ابربحران جمعيتي كمبود نيروي كار به دليل سالخوردگي جمعيت در كشور مواجه خواهيم شد. اين مقاله به بررسي  چالش ها و  راهكارهاي سياستي در حوزه جمعيت ايران با نگاهي به آينده‌اي پرجمعيت مي‌پردازد. با توجه به هرم سني بين سال هاي 1990 تا 2000 ، جمعيت ايران رشد مناسبي داشته است و نيروي فعال موثري در اختيار كشور بوده است. بر اساس مدل هاي آماري، جمعيت ايران در سال 2030 و 2050، به سمت سالمندي و پيري خواهد رفت. افزايش باروري و رشد جمعيت موضوع پيچيده‌اي است كه نياز به تدابير گسترده و مداخلات سياستي و بسته هاي حمايتي- اقتصادي ويژه اي دارد. ترويج آگاهي جمعي، حمايت مالي از خانواده‌ها، پشتيباني از تأمين اجتماعي، ترويج تعادل ميان زن و مرد، تسهيلات مسكن، تسهيل شرايط ازدواج جوانان، ايجاد بسته هاي تشويقي براي زنان سنين باروري، تحقيقات و برنامه‌ريزي جمعيت، توسعه مناطق روستايي و همكاري با نهادهاي مردم‌ي مي تواند به عنوان سياست هاي مناسبي براي افزايش فرزندآوري در ايران مد نظر قرار گيرد. موضوع جمعيت را نبايد حزبي و سياسي كرد كه عده‌اي در مقابل و برخي در طرفداري آن باشند، همه بايد در كنار هم براي كمك به حل اين خلاء بزرگ همكاري كنند. با توجه به نگراني ها و هشدارهاي جدي رهبر معظم انقلاب نسبت به پيري جمعيت و ترويج جواني جمعيت توسط همه مسئولين و نهادهاي اجرايي ابراز داشتند، سياست هاي فرزندآوري و افزايش جمعيت در دستور كار قرار دارند، اما بايد همه سازمان ها، ارگان ها و افرادي كه مي توانند به تحقق اين سياست ها كمك كنند مشاركت جدي و فعالي داشته باشند.