قالب هاي ثابت زبان و چالش هاي معادل يابي آن در ترجمه هاي نهج البلاغه (موردكاوي نفرين هاي جمعي)

در نهج البلاغه گاه با تعابير و اصطلاحاتي برمي خوريم كه مي توان آن را تعابير نفرين آميز ناميد. اين تعابير داراي دو كاركرد هستند برخي جنبه نفرين و دشنام دارند و برخي ديگر ظاهري نفرين آميز دارند؛ اما معنايي كنايي و غير نفريني افاده مي كنند. شناخت پيشينۀ تاريخي اين تعابير و بافت متني و موقعيتي آن در تشخيص معناي مورد نظر امام (ع) بسيار ضروري و كارساز است. در پژوهش حاضر كه با روش تجويزي (prescriptive)  سامان يافته چهارده نفرين جمعي در نهج البلاغه شناسايي و كوشش شده عملكرد پنج مترجم شامل فيض الاسلام، شهيدي، فقيهي، دشتي و انصاريان كه هركدام سبكي متفاوت در ترجمه را نمايندگي مي كنند در معادل يابي اين لعن و نفرين ها مورد سنجش و ارزيابي قرار گيرد. برآيند پژوهش نشان داد برخي از اين تعابير به ظاهر نفرين آميز كاربرد نفريني نداشته اند بلكه در موقعيت هاي مختلف براي مدح، اظهار شگفتي، تعجب، تنبيه و... به كار رفته اند. مترجمان يادشده به اين موضوع توجه نداشته و به ترجمه تحت اللفظي از اين تعابير دست زده اند يا معادل كاركردي غير دقيقي براي آنها ارائه داده و نتوانسته اند به درستي اين تعابير را معادل يابي كنند. از ميان سبك هاي ترجمه نيز به ترتيب سبك وفادار و سبك تحت اللفظي امكان بهتري را براي برگردان اين نوع از قالب هاي ثابت زبان فراهم كرده اند.