دفاع كراجكي از حقانيت اسلام (با تكيه بر داده‎‍هاي تاريخي كتاب كنزالفوائد)

تنوع تركيب عقيدتي ساكنان مصر و شام و تساهل مذهبي فاطميان در قرن چهارم و پنجم هجري، مسلمانان را با چالش‎‍ها و شبهات جديدي مواجه كرد. اين امر توجه خاص انديشمندان مسلمان را به حفظ انسجام و تثبيت عقيدۀ معتقدان به دين اسلام در اين مناطق به‌دنبال داشت. پويايي ابوالفتح كراجكي (م.449ق) و توجه پنهان و آشكار او در نگارش آثارش به دفاع از حقانيت دين اسلام، با اين مقدمه فهم‌پذير است؛ از اين رو، با در نظر داشتن روش متكلمان آن دوره يعني استفاده از تاريخ- در كنار حديث و استدلال عقلي- براي اثبات عقايد، پرسش اصلي پژوهش حاضر، نحوۀ بهره‎‍گيري كراجكي از گزارش‎‍هاي تاريخي براي دفاع از اسلام ‎‍است. نتيجۀ اين پژوهش كه با رويكرد معناكاوي و بهره‎‍گيري از مفهوم «انگاره» انجام شده است، نشان مي‎‍دهد روش كراجكي در دفاع از حقانيت اسلام، پيوندزدن وقايع تاريخي مشهور با جنبه‎‍هاي اعجازي كتاب خدا (خبر از آينده) و زندگي پيامبر(ص) بوده ‎‍است؛ امري ‎‍كه امكان وقوع معجزات را پذيرفتني‎‍تر ‎‍كرده ‎و نفي انگاره‎‍هاي ايجادشده توسط مسيحيان در منطقه و ايجاد دو انگارۀ «ما هم مانند آنها هستيم» (با برجسته‎‍سازي اشتراك معجزات پيامبران) و «ما بهتر از آنها هستيم» (پيوند معجزات و پيشگويي‎‍ها با تاريخ به وقوع پيوسته) را به‌دنبال داشته ‎‍است. در اين روش، پذيرش اين معجزات يا انگاره‎‍ها، با پذيرش حقانيت پيامبر خدا(ص) و قرآن همراه بوده و درنهايت تثبيت عقيدۀ حقانيت دين اسلام را سبب مي‎‍شده ‎‍است.