بررسي روند تحقيقات علمي جهان در حوزه خدمات اجتماعي كتابخانه‌هاي عمومي در پايگاه اطلاعاتي اسكوپوس با رويكرد علم‌سنجي

هدف: هدف پژوهش حاضر، تحليل و بررسي پژوهش‌هاي نمايه شده در پايگاه اطلاعاتي اسكوپوس، مرتبط با حوزه خدمات اجتماعي كتابخانه‌هاي عمومي از سال 1939 تا 2020 است.روش‌شناسي‌: اين پژوهش مطالعه‌اي كاربردي است كه با روش كتابخانه‌اي و علم‌سنجي انجام شده است. جامعه‌ي پژوهش، شامل 1465توليدعلمي است. جهت تجزيه و تحليل داده‌ها از نرم‌افزار اكسل ، آمار توصيفي (توزيع فراواني) و جهت ترسيم نقشه‌ها نيز از VOS viewer، pajek، Ucinet و Net Draw استفاده شده است.يافته‌ها: بيشترين روند رشد توليدات علمي در بازه 1979-1983 با ميزان 3 % و كمترين روند رشد نيز در بازة 2019 - 2020 با 0.61 - % به ثبت رسيده است. دانشگاه مريلند با 28 مدرك فعال‌ترين سازمان در اين حوزه است. در ميزان توليدات علمي كشور آمريكا به تنهايي با 37 درصد، در صدر قرار گرفته است. ، با توجه به واژگان پربسامد، مفاهيم اصلي درپنج خوشه طبقه بندي شد.نتايج: بازه زماني 81 ساله نشان داد كه توليدات علمي حوزه خدمات اجتماعي كتابخانه‌هاي عمومي روند افزايشي را پيش رو داشته است. درميان دانشگاه‌هاي داخلي، دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي نسبت به ساير دانشگاه‌هاي داخلي در شرايط بهتري قرار دارد. «نقش كتابخانة عمومي»، « مشاركت اجتماعي شهروندان»، «سواد رسانه‌اي و سواد اطلاعاتي»، «سرمايه اجتماعي» و « ارتباطات علمي»، خوشه‌هاي موضوعي پژوهش‌ها در اين حوزه هستند.اصالت و ارزش: اين نخستين پژوهش با رويكرد كمي است كه به دنبال بررسي تحقيقات در زمينه خدمات اجتماعي كتابخانه‌هاي عمومي است كه مي‌تواند براي سياستگذاران حوزه خدمات اجتماعي كتابخانه‌هاي عمومي سودمند واقع شود. زيرا ميزان رضايت كاربران اين مراكز و استفاده مجدد آنها بسته به نوع خدمات ارائه شده است.