بررسي تنوع زيستي، فراواني و زي‌توده ماكروبنتوزها در سواحل جنوبي درياي خزر

اين پژوهش در راستاي طرح تحقيقاتي پايش اكولوژيك درياي خزر تا عمق 30 متر طي سال هاي 98-1397 انجام شد. نمونه برداري از بستر منطقه جنوبي درياي خزر در 8 نيم خط عمود بر ساحل در منطقه آستارا، انزلي، سفيدرود، تنكابن، نوشهر، بابلسر، اميرآباد و تركمن به وسيله نمونه بردار گرب انجام  شد. نمونه برداري به صورت فصلي صورت گرفت. هدف از اين تحقيق بررسي تنوع گونه اي، تراكم و زي توده و پراكنش محلي گونه هاي مختلف ماكروبنتوز بوده است. در مجموع تعداد  16 گونه شناسايي شد كه متعلق به 7 خانواده و از  رده هاي Polychaeta (پرتاران)، Crustacea (سخت پوستان) و Bivalvia (دوكفه اي ها) بوده اند. علاوه بر آن، كم تاران درحد رده (Oligochaeta) مورد شناسايي قرار گرفته اند. رده پرتاران 59 درصد ازكل تراكم ماكروبنتوزها را به خود اختصاص داده ولي ميزان زي توده اين رده برابر با 1 درصد كل زي توده ماكروبنتوزها بوده است. در مقابل، گونه Cerastoderma  glaucum از رده دو كفه اي ها با اين كه فقط 6/3 درصد از تراكم كل ماكروبنتوزها را تشكيل داد اما 59/9 درصد از كل زي توده را به خود اختصاص داده است. ميزان شاخص هاي تنوع در بهار داراي بيش ترين مقدار و در تابستان كم ترين مقدار را داشت. رده پرتاران (Polychaeta) داراي بيش ترين پراكنش محلي (100%) و از رده Malacostraca گونه هاي Pterocuma sowinskyi و Cardiophila baeri داراي كم ترين پراكنش محلي (8/2%) بودند. كم ترين و بيش ترين ميانگين (±خطاي استاندارد) تراكم به ترتيب در فصل زمستان و بهار به ترتيب 81/1±408 عدد در متر مربع و 246/2±1225 عدد در متر مربع بود. نتيجه گيري اين كه، افزايش زي توده صدف هاي دوكفه اي در مقابل كاهش تراكم آن مي تواند به دليل بزرگ جثه بودن و داشتن پوسته صدفي باشد و افزايش ميزان شاخص هاي تنوع در بهار مي تواند به دليل حضور گونه هاي مختلف جهت توليدمثلي بعد از دوره زمستان گذراني باشد كه با تركم ماكروبنتوز در بهار هم خواني دارد.