ايران و سازمان همكاري شانگهاي: همكاري‌هاي علم ‌و‌ فناوري در دوران پساجهاني‌ گرايي فناوري

عضويت كامل ايران در سازمان همكاري شانگهاي چرخشگاهي مهم محسوب مي‌شود و ايران را به نهمين عضو اين سازمان منطقه‌اي بزرگ تبديل كرده است. در اين نوشتار فرصت‌ها و چالش‌هاي عضويت ايران در سازمان همكاري شانگهاي در دوران پساجهاني ‌گرايي فناوري را بررسي مي‌كنيم. فرضيۀ‌ اين نوشتار اين است كه با وجود مانع‌هاي سياسي، نهادي و فرهنگي، عضويت ايران در سازمان همكاري شانگهاي مي‌تواند با ارتقاي همكاري‌هاي منطقه‌اي، توانمندي‌هاي فناورانۀ آن را افزايش دهد. با استفاده از رويكرد تحليل روند، سير تكامل الگوهاي همكاري بين‌المللي در زمينۀ علم ‌و ‌فناوري را بررسي و راهبردهاي جديدي را در عصر پساجهاني ‌گرايي فناوري شناسايي مي‌كنيم. در ادامه، مبتني بر چارچوب نظري منطقه‌گرايي به موردكاوي عضويت ايران در سازمان همكاري شانگهاي مي‌پردازيم. نتايج نشان مي‌دهند كه ايران در اين زمينه با فرصت‌هايي چون امكان دسترسي بهتر به منابع مالي علم ‌و ‌فناوري، حضور در زنجيره‌هاي ارزش منطقه‌اي و افزايش رقابت‌پذيري بين‌المللي، كاهش وابستگي و افزايش خودكفايي در فناوري و مشاركت در توسعۀ فناوري‌هاي نوپديد و تدوين استانداردهاي جديد روبه‌رو است. ايران براي بهره‌برداري بهتر از اين فرصت‌ها، بايد تنش‌هاي ژئوپليتيكي، تفاوت‌هاي نهادي و  مانع‌هاي فرهنگي را مديريت كند. در پايان براي مداخله‌هاي سياستي به منظور بيشينه‌كردن مزاياي عضويت ايران در سازمان همكاري شانگهاي توصيه‌هايي ارائه مي‌دهيم.