مقايسه غايتمندي آفرينش نزد متكلمين و ابن سينا

يكي از موضوعات اساسي در تفكر اسلامي، مسئله غايتمندي آفرينش است. سوال اصلي پژوهش حاضر اين است كه آيا خداوند در آفرينش موجودات غايتي را در نظر داشته و يا اينكه خداوند منزه و بي‌نياز از غرض و غايت است؟ موضع اتخاذي هر يك از متفكران براساس مباني خود، متفاوت است. نگارندگان درصد هستند تا به تبيين غايتمندي آفرينش از ديدگاه متكلمان و ابن‌سينا بپردازند. معتزله معتقد به غايتمندي آفرينش الهي و اشاعره قائل به عدم غايتمندي آفرينش خداوند جهت نفي هرگونه فقر ذاتي خداوند هستند. ابن‌سينا براساس دستگاه فلسفي خود، نگاهي متفاوت به اين مسئله دارد. او همانند معتزله عدم غايتمندي آفرينش را عبث مي‌داند و در عين حال همچون اشاعره وجود غايت در آفرينش را مخالف توحيد مي‌داند. ابن‌سينا با بيان طرحي نو، معتقد است به وجود آمدن اين جهان، براساس غايت صورت نگرفته است. او قائل است علت تحقق موجودات، علم عنايي خداوند مي‌باشد. روش اين پژوهش از سنخِ توصيفي-تحليلي است.