بررسي شديدترين طغيان‌هاي متداوم ماهانه (اكتبر- مارس) طي دوره آماري 2021-1989 در ايران

سيل ناگهاني، يكي از خطرناكترين رويدادهاي طبيعي است و اغلب باعث تلفات جاني و آسيب به زير ساخت‌ها و محيط زيست مي شود. در اين پژوهش، رخداد شديدترين طغيان‌هاي متداوم ماهانه (اكتبر- مارس) در بازه 2021-1989  بررسي شد. داده‌هاي بارش 115 ايستگاه سينوپتيك انتخاب شد. سپس مجموع بارش‌هاي 1تا 9 روزه بر اساس شدت، مرتب گرديد. با استفاده از نرم افزار آماري ميني‌تب و شاخص آندرسن دارلينگ، بارش‌هاي شديد بر اساس صدك نود و پنجم، استخراج شد. سپس بر اساس معيار‌هاي بيشترين و كمترين  تعداد روزهاي بارشي، بيشترين و كمترين  بارش تجمعي ريزش كرده، مرطوب‌ترين و خشك ترين ماه ها مشخص گرديد. با در نظر گرفتن سه معيار شدت، تداوم و فراگيري بارش، قوي ترين توفان‌هاي رخداده در مرطوب ترين ماه ها انتخاب شد. داده‌هاي مورد استفاده، جهت بررسي  همديدي، شامل داده‌هاي فشار سطح متوسط دريا، ارتفاع و مولفه قائم باد تراز 500 هكتوپاسكال، ميدان باد و نم ويژه ترازهاي فشاري 925، 850 و 700 هكتوپاسكال و مقادير شار افقي نم ويژه سطح فشاري 925، 850 و 700 هكتوپاسكال مي باشند. احتمال رخداد رودخانه‌هاي جوي توسط شار رطوبت مستخرج از مولفه‌هاي رطوبت ويژه، باد مداري و نصف النهاري شناسايي شدند. نتايج نشان داد؛ توفان‌هاي 27تا 31 اكتبر 2015، 5تا 7 نوامبر 1994، 12تا 16 دسامبر 1991، 11 تا 15 ژانويه 2004، 3 تا 9 فوريه 1993 و 13تا 15 مارس 1996 شديدترين توفان ها در مرطوب ترين ماه ها بوده اند. انتقال رطوبت در توفان‌هاي اكتبر، نوامبر، فوريه و مارس از جنوب غرب درياي سرخ توسط رودخانه‌هاي جوي، به نوار غربي، جنوبغرب، جنوب و جنوبشرق ايران انجام  شده است.